Gemlik nereye taşınacak?

2017 yılının son günlerinde Bakanlar Kurulu kararı ile tahliyesi gündeme gelen Gemlik'in taşınacağı yer belli oldu. Resmi Gazete'nin Mükerrer sayısında yer alan 2018/11871 sayılı karar kapsamında ilçenin taşınacağı alana ilişkin bir krokiye yer verildi. 

Gemlik için önemli karar

Resmi Gazete'de yer alan bildiride, Bursa'nın Gemlik ilçesinde deprem tehlikesi altında yer alan yapıların dönüştürülmesi amacıyla ilçenin taşınacağı yeri gösteren ekli kroki ve listeli yerlerin yeni yerleşim birimi olarak belirlenmesine karar verildiği açıklandı. Düzenleme Orman ve Su İşleri Bakanlığının konuyla ilgili talebi sonrasında 7.269 sayılı kanunun geçici 25'inci maddesi ne uygun olarak Bakanlar Kurulu tarafından kararlaştırıldı. 

Yeni Gemlik 266.05 hektarlık alana kurulacak

Deprem riski taşıyan ve depreme dayanıksız bina stokunun yoğunlaştığı bir ilçe olan Gemlik'in taşınma planına ilişkin ilk açıklamalarda, yeni yerleşim birimlerinin sahilden uzak kesimlere inşa edileceği bildirilmişti.Resmi Gazete'de yayımlanan ekli krokiye göre yeni Gemlik'in kurulacağı alan 266.05 hektarlık bir genişliğe sahip olacak. 

Gemlik neden taşınıyor?

Gemlik'in tahliyesine ilişkin Kanun Hükmünde Kararname'nin Resmi Gazete'de yayımlanması nı "Gemlik için tarihi bir karar..." sözleriyle değerlendiren Başkan Yılmaz, ilçede kararın memnuniyetle karşılandığını söyledi. Yılmaz 1999 yılı depreminin merkezinin buraya uzak olmasına karşın sarsıntıyı çok şiddetli bir biçimde hissettiğini belirterek: "Gemlik ilçesinin inşa edildiği yer bilimsel olarak bütünüyle balçık bir zemindir. Yapılar ise deniz kumu ile inşa edilmişti. Bu nedenle taşıma güçleri zayıflamıştır. " ifadelerini kullandı. Gemlik Belediye Başkanı Yılmaz 4 mahallede yaşayan 50 bine yakın vatandaşın da yüksek risk altında olduğuna dikkat çekti. Yılmaz: "6 şiddetinde olası bir deprem yaşanması halinde Gemlik'te yaşayan binlerce vatandaşımızı kaybetme riski ile karşı karşıyayız..." ifadelerini kullandı. 

Rize, ikinci Gemlik olur mu? Ayrıntılar için tıklayın

Gemlik nereye taşınıyor?

Belediye Başkanı Yılmaz, Gemlik'in tahliyesine ilişkin planın hazırlandığını ve varlık içinde yokluk çekmenin anlamsız olduğuna da vurgulayarak: "İlçemizi sağlam zeminli bölgelerimize taşımak ve bu bölgelerde sağlam binalar inşa etmek fikrine dayalı planlarımız var." dedi. Bu plan doğrultusunda Gemlik'in bir değeri olarak zeytine dikkat edileceğini ve bu değerin korunması gerektiğine dikkat çeken Yılmaz: "Projemizi Bakanlığımıza sunduk. Orman bakanlığı yapılan incelemelerde bunu onayladı. Sonrasında ise Cumhurbaşkanımız ve Başbakanımız onayladı..." ifadelerini kullandı. Gemlik'in yabaçlarında yer alan makilik alanlara, bilimsel olarak orman olarak nuhafazasından fayda görülmeyen ancak altı kayalık bölgelere taşınacağını vurgulayan Yılmaz: "Yaklaşık 300 hektarlık bir alandan bahsediyoruz. Buralar Orman Bakanlığı'na aitti ve KHK ile Hazine'ye geçecek. Hazine de Orman Bakanlığı'nda, orman tesisi için hazine takasında bulunacak. Bu bölgeler taşlık kayalık da olsa orman olarak tescillenmiş. Bu takasla birlikte ormanlık alanlar da daraltılmamış olacak..." dedi. 

Gemlik ne zaman taşınıyor?

Vatandaşların Gemlik'i taşıma projesinden karlı çıkacaığın ve Gemlik'te insanlara güvenlik mekanlar tesis edileceğini de söyleyen başkan Yılmaz: "Vatandaşımızın taşınacağı bölgede daha planlı ve temiz olacak. Tüm binalar evler deniz manzaralı olarak inşa edilecek. Gemlik'te yaşamasına karşın deniz havası almayan ve denizi göremeyen vatandaşlarımız da devletimizin sağladığın imkanlarla cüzi bir rakama bunlara sahip olabilecekler. Tarihi bir projedir bu." ifadelerini kullandı. Başkan Yılmaz, Belediye'nin 400 konutluk projenin çalışmalarına geçen sene başladığını ve bazı etaplarının bitme noktasına ulaştığını da vurgulayarak: "1 sene içinde tamamının yerleşmeye hazır hale getirilmesi hedefleniyor. Orman vasfını yitirmiş bölgeye yapılacak binalarda çalışmaların ise yaz aylarına kalmadan atılmasını hedefliyoruz. 1 sene içinde ikametgahlar başlayabilir..." dedi. 

Gemlik Kararnamesi

Bursa ile Gemlik ilçesinde yaşayan vatandaşların, deprem tehlikesi nedeniyle ilçeden ayrılmasına ilişkin 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Aralık ayında Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Kararnamenin 13. Maddesi'nde düzenlenen hüküm, 15.51959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna yönelik geçici "ek maddeler" olarak düzenlendi. 

Bursa'da konut fiyatları artışını sürdürüyor. Son durum bilgisi için tıklayın...

Gemlik ve deprem tehdidi

Bursa ile Gemlik ilçesinde yaşayan sakinlerin, deprem tehlikesi nedeniyle nakledilmesinin zorunlu olduğuna dikkat çekilen Madde 13'te, bu bağlamda 'orman alanı olarak muhafatazısnda bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen' ya da 'tarım alanına dönüştürülmesi mümkün olmayan yerler içinde belirlenen alanların Hazine adına resen tescil edilmesi hükmünü içeriyor. Bu alanlar Orman ve Su İşleri Bakanlığı teklifi üzerine Sınırları Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek ve Orman Genel Müdürlüğü'nün orman sınırları dışına çıkarılacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın tasarrufuna geçirilecek bu alanlarda daha önce düzenlenen ikinci defa kadastroya tabi tutulamayacağına ilişkin hüküm uygulanmayacak. Yine bu alanların tespiti amacıyla Orman Genel Müdürlüğü yeteri kadar orman kadastro komisyonu görevlendirecek. İlgili hükme göre ilan süresi bir hafta, itiraz süresi ise 1 ay olarak belirendi. 

Nakliye işlemlerini Çevre Bakanlığı yönetecek

Diğer taraftan ilgili madde uyarınca nakliye ve yerleşimle ilgili süreçlerin yönetiminde de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili kılındı. İlgili Resmi Gazete ibaresinde, orman sınırları dışına çıkarılan alan kadar Hazine taşınmazının orman tesis etmek üzere Orman Genel Müdürlüğü'ne tahsisi de düzenlenirken, nakliye ve yertelştirilmesine karar verilenlerin iskanına ilişkiş iş ve işlemlerin de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülmesi hükme bağlandı. 

Gemlik'in tahliye edilen yerleri ne olacak?

Kanun Hükmünde Kararname ile tahliye kararı alınan Gemlik ilçesinde, boşaltılan ve konuttan temizlenen değerli arazilerin akıbetinin ne olacağı sorusunu Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki yanıtladı. Bakan Mehmet Özhaseki, bu arazilere ne yapılacağına ilişkin planlanmış bir durumun bulunmadığını belirterek: "Ancak kesin bir şey var ki, o da bu arazilere artık konut yapılmayacak olması. Yüksek kat olmayacak artık bu bölgede, yani inşaat yapılmayacak. Bu bölgeler büyük ihtimalle Belediye'nin kararı ve vatandaşların istekleri doğrultusunda bir şeylere dönüştürülecek..." ifadelerini kullandı. 

Gemlik'in tahliye planı önümüzdeki günlerde hazırlanacak

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, Pazar günü yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname ile birlikte Gemlik ilçesinin, bozuk orman arazisi olarak tanımlanan ve daha önce çalışılmış ve tespit edilmiş, üzerinde çalılık bulunan sert zeminli arazilere taşınması yolunda Orman Bakanlığı'nın uygun görüşüyle birlikte taşınma işleminin gerçekleşeceğini açıkladı. Planlama sürecinin önümüzdeki günlerde başlayacağını ve bu planlama sonrasında da sürecin nasıl, ne şekilde ve nerede işleyeceğine karar verileceğini söyleyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki: "Çok hızlı olarak burada konutlar inşa edilecek. Sonrasında risk taşıyan binalardan taşınmalar yavaş yavaş başlayacak. Tüm çalışmalarımızın amacı, Türkiye'yi sağlamn bir zemin üzerinde oturtabilmek..." ifadelerini kullandı. 

Gemlik'in yıkılması için büyük depreme gerek yok

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki Gemlik bölgesinin konut stokunun çok güçsüz olduğunu, büyüklüğü çok düşük olan bir deprem ile dahi yıkılabileceğini de vurgulayarak: "Gemlik ile ilgili değerlendirmeler doğrudur. Raporlarda 'en küçük depreme bile dayanamayacak' ibaresi geçiyor. Bizler de okuyoruz... 6 ya da 7 şiddetine dayanamayacak bir şehir olamaz. Kentler kurulurken deprm riski ön planda tutulmalı ve zemin etütleri de buna göre hesaplanmalı.Tüm hesaplamalar şiddetli depremlere göre yapılmalı. Bunları yapamazsanız büyük bir felaket sizi bekliyor demektir..." şeklinde konuştu. 

Gemlik büyük risk altında

Çevre ve Şehircilik bakanı Mehmet Özhaseki, Türkiye'yi bekleyen deprem tehlikesinin herke korkuttuğunu ve 2000 yılından öncesine dek zemin ütetlerine dikkat edilmesidiğini hatırlatarak, geçmiş dönemlerde yöneticilerin bu hususları dikkate almadıklarını söyledi. Çok sayıda kentte Gemlik gibi büyük bir riskin bulunduğunu vurgulayan Özhaseki: "Gemlik, bulunduğu konum itibarıyla büyük risk alkında. Vatandaşın anlayacağı şekilde söylüyorum, çürük bir zemin var. Binalar balçık nitelikli araziler üzerine kurulmuş. En ufak depremde bile yıkılacak, yerle yeksan olacak yüzlerce ev var... Bunları bilerek kararlar alıyoruz..." şeklinde konuştu. 

Gemliklilere yeni konut

Belediye Başkanı Refik Yılmaz, inşa edilecek konutlarda "zeytin" gerçeğini göz ardı etmeyeceklerini ve vatandaşların belediye ve devlet eliyle inşa edilecek konutlara taşınacağını belirterek: "Gemlik'i yamaçlardaki makilik alanlara ve bilimsel olarak orman olarak mufazasından fayda görülmeyen altı kayalık bölgelere taşıyacağız." şeklinde konuştu. 

Belediye başkanı: Yeni Gemlik tepelere kurulacak

Bursa'nın yüksek deprem riski taşıyan ilçesiGemlik'in taşınmasını düzenleyen Kanun Hükmünde Kararname, Aralık 2017'de Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Böylesine kapsamlı bir tahliye işlemlerine yabancı Türkiye kamuoyu için akla gelen ilk soru ise, büyük bir ilçenin boşaltılma planının ayrıntılarına ilişkindi. Bu soruya ise Gemlik Belediye Başkanı Refik Yılmaz, bugün düzenlediği bir toplantı ile yanıt verdik. Yılmaz: "Binalarımızı sağlam zeminli üst kesimlere taşıyacağız..." ifadesini kullandı.

Gemlik'te ticari faaliyetler durdu mu?

Gemlik'in deprem riski taşıyan kıyı bölgelerden uzaklaşarak sağlam zeminli dağlık bölgelere kaydırılmasını öngören Kanun Hükmünde Kararname'nin yayınlanmasıyla birlikte ilçede hayat adeta durdu. Gündelik hayatı olağan seyrinden çıkaran ve bina tadilatı gibi basit işlerin dahi yapılmasını engelleyen yeni süreçte Belediye, ilçede varlığını güçlendiren karamsarlığı kırma yolunda çalışmalar sürdürüyor. Konut satışlarının durduğu ve bankaların kredi vermede isteksiz davrandığı Gemlik'te belediye, Kanun Hükmünde Kararname'nin bir "göç" ya da "taşınma" değil, "kentsel dönüşüm" anlamına geldiğini anlatmaya çalışıyor. 

Konut satışı durdu, evlere tadilat bile yapılmıyor

Kanun Hükmünde Kararname sonrasında Bursa'nın Gemlik ilçesinde gözler taşınma kararının hangi şekilde, ne zaman ve nasıl yürütüleceği gibi soruların yanıtlanacağı ana çevrildi. Vatandaşlar üzerinde baskı oluşturan ve gündelik işlerin daha aksamasına yol açan kararın en büyük etkisi ise ticaret yaşamı ve konut sektörü üzerinde hissedilmeye başlandı. İlçede bankaların konut kredisi verme isteksizliği artarken, konut satışları bütünüyle durdu. Bölgede faaliyet gösteren emlakçılar ayda ortalama 3-4 adet konut satış potansiyelinin bütünüyle yitirildiğini ve insanların "taşınması gündemde olan ilçeye" yatırım yapma konusunda isteksiz olduğunu belirtirken, inşaat sektörü ile ilişkili yan alanlarda da durgunluk yaşandığına dikkat çekiyor. Bölge sakinleri çatı onarımı, pencere ve kapı yenilenmesi, yalıtım, bahçe düzenlemesi ve bina onarımı gibi hususlarda da tek bir adım atmaz hale geldi. Hürriyet'te yer alan İdris Emen imzalı habere göre, Gemlik Belediyesi de süreci "zorunlu göç" ya da "zorunlu taşınma" olarak gören vatandaşların algısını kırmaya gayret ediyor. 

Emlak spekülatörleri yeniden iş başında

Gemlik'in bir diğer sorunu ise 1999 yılında yaşanan deprem sonrasında olduğu gibi emlak spekülatörlerinin ilçeyi mercek altına alması oldu. Deprem zamanında da konut fiyatlarının aniden düştüğünü yatırıcıların bir kısmının bundan yararlanarak, depremden zarar görmeyen ancak değeri düşen daireleri satın aldığını belirten bölge sakinleri, benzer bir durumun şimdi de yaşandığına dikkat çekiyor. Bölgede emlak spekülatörlerinin "ilçeyi izlemeye aldığına" dair yaygın bir kanı bulunurken, "fiyatların düşmesi halinde" toplu alım yapmaya hazır önemli bir sermaye grubunun bulunduğu dile getiriliyor.

Belediye "toplu taşınma" algısını kırmaya çalışıyor

Diğer taraftan Gemlik Belediyesi de halkın toplu taşınma algısını kırmaya ve bankaların konut kredisi vermedeki iştahsızlığını kırmaya gayret ediyor. Geçtiğimiz günlerde bankaların yeniden vatandaşlara kredi vermesini sağlamak amacıyla bir yazı hazırlayan ve ilgili yerlere gönderen Belediye'nin "Tüm ilçenin nakledilmesi söz konusu değildir" ve "belediyemiz kayıtlarında olumsuz bir kayda sahip olmayan yapıları kapsamamaktadır" dediği bildiriliyor. 

Gemlik KHK'sının ilk cümlesi değişti

Hükümet, orman alanlarına yeni yerleşimlerin önünü açan yasa tasarısını Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geçtiğimiz sene içinde göndermişti. Özellikle orman niteliği taşıyan arazilerde yapılaşma olanakları üzerinde duran tasarıda, geçtiğimiz aylarda Resmi Gazete'de yayımlanan ve yoğun tartışmalara neden olan Bursa'nın Gemlik ilçesinin taşınmasıyla ilgili olarak da yeni bir düzenleme öneriliyor. 

Gemlik ve taşınma kararıyla ilgili düzenleme

Hükümet tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderilen yeni yasa tasarısında deprem tehdidi nedeniyle taşınması gündeme gelen Bursa'nın Gemlik ilçesine ilişkin önemli bir maddeye yer verildi. Yeni düzenleme ile birlikte Gemlik'le ilgili çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnenin Geçici Madde 25'te yer alan başlangıç cümlesinin değiştirilmesine karar verildi. İlgili maddenin "İlçe sakinlerinin halihazırdaki yerleşim yerlerinden nakledilmesinin zorunlu bulunması sebebiyle" şeklindeki ifadesinin yerine "Deprem tehlikesi altında bulunan yapıların dönüştürülebilmesi ve yeni yerleşim yerlerinin belirlenmesi için" ifadesi getirildi

İlgili madde ne diyor?

24 Aralık 2017 Pazar tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"nin geçici 25'inci maddesi şu şekildeydi: "Bursa İli Gemlik İlçesinin deprem tehlikesi altında bulunması ve İlçe sakinlerinin hâlihazırdaki yerleşim yerlerinden nakledilmesinin zorunlu bulunması sebebiyle, orman olarak muhafazasında bilim ve fen bakımından hiçbir yarar görülmeyen ve tarım alanına da dönüştürülmesi mümkün olmayan yerlerden, Orman ve Su İşleri Bakanlığının teklifi üzerine sınırları Bakanlar Kurulunca belirlenen alanlar, Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkarılarak tapuda Hazine adına resen tescil edilir. Bu alanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufuna geçer. Bu alanlarda 21/6/1987 tarihli ve 3402 sayılı Kadastro Kanununun 22 nci maddesinin kadastrosu yapılmış olan yerlerin ikinci defa kadastroya tabi tutulamayacağına ilişkin hükmü uygulanmaz. Bu alanların tespiti amacıyla Orman Genel Müdürlüğünce yeteri kadar orman kadastro komisyonu görevlendirilir. Bu tespit sırasında ilan süresi bir hafta, itiraz süresi ise bir ay olarak uygulanır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir." 

Orman arazilerine yapılaşma koşulları

Hükümet tarafından TBMM'ye gönderilen yasa tasarısı ile birlikte üzerinde yerleşim yeri bulunan ya da yerleşim yeri oluşturulmasında uygunluk arz eden, kayalık, taşlık, verimsiz ya da fiilen orman vasfı taşımayan alanların orman sınırlarının dışına çıkartılması öngörülüyor. Bu hususta belirlenecek usul ve esasların da Orman Genel Müdürlüğü'nce yürütülmesini karar bağlayan tasarıda, bu alanların yerine de iki katından az olmamak üzere orman oluşturulması da tasarlanıyor.