Türkiye gayrimenkul sektörü 'en şeffaflar' sıralamasına giremedi

JLL tarafından belirli periyotlarla dünya gayrimenkul piyasasının analizinden hareketle oluşturulan "Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi 2018" verileri, Türkiye gayrimenkul sektörünün yükselişine tanıklık etti. Toplamda 100 ülkenin değerlendirmeye dahil edildiği araştırmada Türkiye 41'inci sırada yer aldı. 

Türkiye 3 basamak birden yükseldi

Ticari gayrimenkul alanında profesyonel hizmetler sunan global firma JLL'nin iki yıllık periyotlarla hazırladığı "Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi"nin 2018 verileri Türkiye'nin 3 sıra birden yükselerek 41'inci sıraya çıktığına tanıklık etti. Türkiye bu yükselişye Yunanistan'ı geçti ve dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin'e de bir adım daha yaklaşmış oldu. 

Yüksek derecede şeffaf ülkeler

2018 verilerine göre gayrimenkul sektörünün en şeffaf olduğu ilk 100 ülke içinde ilk sırada İngiltere yer aldı. Avustralya'nın ikinci, ABD'nin ise üçüncü sırada yer aldığı değerlendirmede listenin ilk 11 sırasındaki ülkeler "Yüksek Derecede Şeffaf Kategorisinde" yer aldı. 

Türkiye 'Yarı Şeffaf Ülkeler Grubunda

Türkiye'nin de içinde bulunduğu "Yarı Şeffaf Ülkeler" grubu ise 33'üncü sıradan başlıyor. 33'üncü sıradaki Çin ile Başlayanve 60'ıncı sırada Macau ile son bulan bu listede Türkiye iki yıl önceki değerlendirmede 44'üncü sırada yer almıştı. Elde edilen veriler Türkiye'nin listede yükseldiğini ve 41'inci sıraya çıktığını gösteriyor. Türkiye bu çıkışıyla 43'üncü sıradaki Yunanistan ve 44'üncü sıradaki Hırvatistan'ı da geçmiş oldu. Listenin son sırasında Venezuela'nın yer aldığı listeye ilişkin analizde: "Türkiye, son iki yılda gerçekleştirdiği sıçramada istikrar yakalayabilirse, şeffaflık konusunda dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’i birkaç yıl içerisinde yakalamış olacak" ifadelerine yer verildi. 

Yabancı yatırımcıların kararlarını belirleyen araştırma

Toplam 100 ülke ve 158 kentte yürütülen kapsamlı araştırmalarla gerçekleştirilen Gayrimenkulde Şeffaflık Endeksi, özellikle küresel yatırımlara yönelen yaban yatırımcıların kararların şekillendiren bir nitelik taşıyor. Şeffaflık Performansının o ülkeye gerekleştirilme olasılığı bulunan yabancı yatırımlara yön verdiğine dikkat çekilirken, endeksin özellikle Kurumsal Yönetişim, Gayrimenkulde devlet düzenlemeleri, veri güvenliği ve kanunlar gibi başlıklardan oluştuğu vurgulanıyor. 

Yabancı ülke vatandaşlarının geçen ay Türkiye'den kaç konut satın aldığını öğrenmek için Yabancıya Konut Satışı Son Durum haberimizi inceleyebilirsiniz...

2014'te durum nasıldı?

JLL ve JLL’in bağımsız fon yönetim organı olan LaSalle Investment Management tarafından iki yılda bir hazırlanan ve dünyadaki emlak sektörünün kılavuzu olarak kabul edilen Küresel Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi sonuçları açıklanmıştı. Birleşik Krallık tüm dünyada birinci olarak en şeffaf ülke olurken, Türkiye 44. sırada “yarı şeffaf ülke” olarak konumlanmıştı. 

Teknolojik gelişmelerden yararlanılarak açık veri kültürünün artarak benimsendiğini belirten rapor, 2012 yılına kıyasla 102 ülkenin yüzde 80’inin şeffaflık endeksinin iyileştiğini söylüyor. 115 farklı değişkeni göz önünde bulundurarak hesaplanan Küresel Gayrimenkul Şeffaflık Endeksi’ne göre, dünya genelinde İngiltere 1,25 puanla ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada yer alan ABD’yi Avustralya, Yeni Zelanda ve Fransa takip ediyor. Bu ülkelere ek olarak Kanada, Hollanda, İrlanda ve Finlandiya da yatırım gerçekleştirmek için son derece şeffaf ülkeler olarak sınıflandırılıyor.

Dünyanın en şeffaf pazarlarını buluşturan Avrupa’nın uluslararası ticaretin en fazla yapıldığı bölge olduğu görülüyor. Londra, Paris ve Alman şehirleri gibi uluslararası sermaye akışı yüksek olan şehirler, şeffaflığın sınır ötesi yatırımcılar için ne kadar önemli olduğunu kanıtlıyor. 

Gayrimenkul piyasasında yabancı profilindeki değişim için "Son 10 yılda Araplar gitti, Avrupalılar geldi." başlıklı haberimizi okuyabilirsiniz... 

Türkiye yarı-şeffaf ülkeler arasında yer alıyor

Türkiye rapora göre Tayvan, Romanya, İsrail, Slovakya ve Yunanistan gibi ülkelerle birlikte “yarı şeffaf ülke” olarak konumlanıyor. Araştırma, 2012 yılında 97 ülke arasında 31. konumda olan Türkiye’nin 2014 yılında 102 ülke arasında Yunanistan’ın hemen ardından 34. sırada yer aldığını gösteriyor.

İstanbul gayrimenkul yatırımcıları için cazibe merkezi

Rapor Türkiye emlak pazarı hakkında da önemli bilgiler içeriyor. Türkiye, 2012 yılına kıyasla dünyadaki genel eğilime uygun olarak, gayrimenkul şeffaflık endeksini yükseltmiş ülkeler arasında yer alıyor. 2012 raporunda en fazla iyileşmenin görüldüğü ülkeler arasında yer alan Türkiye’nin o dönemde 2,76 olan puanı 2014’te kaydettiği değişimle 2,72’ye oluyor ve daha fazla şeffaflığa işaret ediyor. Araştırmada İstanbul gayrimenkul pazarının önemli bir yatırım merkezi olduğu da vurgulanırken, gayrimenkul momentumu azalan Türkiye’nin dengeye oturmaya başladığı ifade ediliyor.

JLL Türkiye Araştırma ve Stratejik Danışmanlık Hizmetleri Yardımcı Direktör’ü Burçin Yıldıran Sezen Türkiye’nin konumuyla ilgili şu değerlendirmeleri yaptı: “Daha önceki yıllarda endekste iyi bir yükseliş gösteren Polonya, Dubai, Çin ve Güney Afrika gibi ülkelerin, son yapılan araştırmada Türkiye ile benzer daha istikrarlı bir eğilim gösterdikleri görülüyor. Bu eğilimdeki ülkelerin endekste tekrar yükselişe geçebilmeleri için, şeffaflığı arttırıcı daha somut uygulamaların hayata geçirilmesi gerektiği araştırma sonuçları arasında yer alıyor.

Uluslararası gayrimenkul yatırımcılarının radarında olan Türkiye’nin, yatırımcılar tarafından karşılaştırıldığı diğer pazarlara karşı rekabet gücünün fazlalaşması için şeffaflık arttırıcı somut adımların atılması ve yabancı yatırımcılara uygulanan teşviklerin çoğalması oldukça önemlidir.”  

JLL Türkiye Ülke Başkanı Avi Alkaş ise konu ile ilgili “Türkiye önceki yıllarda gerçekleştirdiği gelişmeyi bu son iki yılda maalesef layıkıyla gerçekleştiremedi. Şeffaflık endeksi yatırımcıları bir ülkeye cezbetmek için dikkate alınan en önemli kriterler arasında yer aldığı için sektör profesyonelleri olarak hepimizin gayrimenkul konusundaki işlemlerin şeffaflaşması ve bu konudaki işlerin daha kolaylıkla gerçekleştirilebilmesi için gerekli çabaları göstermesi gerekiyor.  Buna hep birlikte önem vermemiz gerektiğini düşünüyorum.” dedi.  

2012'de durum nasıldı?

Uluslararası emlak hizmetleri kuruluşu Jones Lang Lasalle (JLL) ‘2012 Küresel Emlak Şeffaflık Endeksi Raporu’nu açıkladı. Rapora göre Türkiye, 2.61 puanla ‘yarı şeffaf’ olarak nitelendirildi. 2012 yılında en büyük sıçramayı da Türkiye’nin yaptığına işaret edilen raporda ayrıca, kısa bir süre öncesine kadar belirsizliklerle dolu olan, Türkiye gibi yükselen ekonomilerin, emlak piyasasında şeffaflık konusunda büyük adımlar attıkları belirtildi.

ABD, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerin ‘en yüksek şeffaflık’ derecesini aldığı raporda, ‘yarı şeffaf olarak nitelendirilen Türkiye’nin yarım puan kazanarak ‘şeffaf’ düzeye çok yaktığına dikkat çekilerek,  “Bu, Türkiye’nin altı ‘saydamsız’ emlak piyasası arasında bulunduğu son 8 yıla göre çok büyük bir ilerlemedir” denildi.

En şeffaf emlak piyasası ABD’nin

Amerika Birleşik Devletleri, 2012 yılında dünyanın en şeffaf gayrimenkul pazarı seviyesine yükselirken, ABD’yi, İngiltere ve Avustralya takip ediyor. ‘Yüksek Derecede Şeffaf’ ülkeler kategorisine giren diğer ülkeler Hollanda, Yeni Zelanda, Kanada, Fransa, Finlandiya, İsveç ve İsviçre.