Türk Lirası ile sözleşme dönemi başladı

Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğe göre Türkiye’de yerleşik kişiler, kendi aralarında akdedecekleri, gayrimenkul satış, kiralama sözleşmeleri ile iş ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacak.

Anlaşmazlık olursa 2 Ocak 2018 kuru esas alınacak

Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller taraflarca Türk Lirası yeniden belirlenirken mutabakata varılamazsa; 2 Ocak 2018 tarihinden önce akdedilen sözleşmelerdeki Döviz bedelinin Türk Lirası'na çevrilmesinde, 2 Ocak’taki Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak. Taraflar anlaşırsa, farklı bedeller üzerinden de Türk Lirası'na geçiş yapabilecekler. Yeni belirlenen bedeller, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) artışa göre güncellenecek.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Karara İlişkin Tebliğ'in tam metnine aşağıdaki dosyadan ulaşabilirsiniz. 

Dosyayı indirmek için tıklayın.

Kira sözleşmelerinde Türk Lirası'na dönüş tebliği sonrasında "hangi kurun baz alınacağı" yönündeki belirsizliği çözüm amacıyla çıkarılan Taslak metin de tartışmalara sebep oldu. AYD bildirisinde iflas uyarısı yapılırken, Birleşmiş Markalar Derneği, destek mesajı yayımladı. Söz konusu metin hafta içinde T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Türkiye Bankalar Birliği'ne gönderilmişti. 

Birleşmiş Markalar Derneği'nden destek mesajı

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan Kira Sözleşmelerinde Dövizden TL'ye Geçiş Tebliği Taslağı'na ilişkin değerlendirmede bulunan Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Sinan Öncel, taslağa tam destek verdiklerini söyledi. Öncel, perakende sektörünün tüm taleplerinin neredeyse tamamen taslatta yer aldığını ve tebliğin kabul görmesi halinde yurt içi ve yurt dışında Türk markalarının büyüme hamlelerine tanıklık edileceğini vurgulayarak: "Perakende sektöründe yeni yatırım ve istihdamı kapısı aralanacak. Markalarımız ve Türkiye büyüyecek." ifadelerini kullandı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bakan Albayrak'a teşekkür

BMD Başkanı Öncel, dövizle kira problemini iki yıla yakın süredir gündemde tutmaya çalıştıklarını vurguladığı açıklamasında: "Taslak metin, taleplerimizi büyük oranda karşılıyor. Sorunun çözümü konusunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve HAzine ve MAliye Bakanı Berat Albayrak'a teşekkür ediyoruz." dedi. 

Bakanlık ne istiyor: Hangi kur esas alınacak?

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Türkiye Bankalar Birliği'ne gönderilen ve medyada geniş biçimde kendine yer bulan metin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ Taslağı ismini taşıyor. Kira sözleşmelerinde Türk Lirası'na geçişte hangi kurun esas alınacağına ilişkin düzenleme getiren taslakta şu düzenleme ilkeleri bulunuyor:

- Düzenleme, sözleşme bedellerinin taraflarca TL olarak belirlenirken mutabakata varılmaması halinde geçerli olacak
- 02.01.2018 tarihi ya da öncesinde akdedilen sözleşmelerde 02.01.2018 tarihindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak
- 02.01.2018 tarihinden sonra gerçekleştirilen sözleşmelerde, sözleşme tarihinde geçerli olan Türkiye Cumhiriyeti Merkez Bankası efektif satış kuru kullanılacak.
- Bu tutarlar sözleşmein yenileme dönemine kadar uygulamaya devam eder.
- Yenileme döneminde esas alınacaık tutarlar ise bu fıkranın ilk cümlesi uyarınca belirlenen TL karşılığın 02.01.2018 tarihinden yenileme tarihine kadar TÜİK Kurumunun her ay için belirlediği TÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı geçemeyecek şekilde düzenlenecek. 

Daha ayrıntılı bilgi için AVM'lerde Türk Lirası'na Dönüş Tartışması konulu haberimizi inceleyebilirsiniz

AYD'den itiraz: "Milyar dolarlık sektörü olumsuz etkileyecek"

İlgili mercilere gönderilen taslak metne ilişkin bir değerlendirme yayınlayan Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği-AYD, tebliğin yüzlerce milyar dolarlık hacme sahip gayrimenkul sektörünü olumsuz etkileyeceği üzerinde durdu. Gayrimenkul sektörünün yanı sıra lojistik ve ofis kiralama alanlarının da süreçten olumsuz etkilenerek durağanlığa düşeceği uyarısında bulunan AYD: 

"Ülkemizde 58 milyar dolarlık alışveriş merkezi yatırımı yapılmıştır. Bu yatırımın %30’una tekabül eden 17 milyar dolarlık kısmı tamamen yabancı sermaye tarafından gerçekleştirilmiştir. Alışveriş merkezlerinin fonlaması da diğer gayrimenkul yatırımları gibi büyük oranda döviz kredileri ile uzun vadeli olarak yapılmıştır. Dolayısıyla bankalara tüm kredi faizi ve geri ödemeler döviz ile yapılmak zorundadır. Sektörümüzün döviz ile olan borçluluğu ise 15 milyar dolar seviyelerindedir. Dövizle olan borcu Türk Lirası ile, üstelik güncel olmayan bir döviz kuru ile toparlamak ve bankalara ödemek imkânsız hale gelecektir. Bu karar sonrası, bankalara temlik olarak verdiğimiz ve AVM’nin değerini gösteren kira kontratlarının değeri de aynı oranda düşeceği için bu durum, bankaların ek teminat istemelerine de sebep olacaktır." ifadelerini kullandı. 

AVM yatırımcısı için iflas anlamına gelir

AYD tarafından yapılan açıklamada bu karar ile çok sayıda Alışveriş Merkezi yatırımcısının iflasa sürükleneceği ve banka kredilerinin ödemesinde de büyük sorunlar yaşanacağı belirtilerek: "Ayrıca ülkemize yatırım yapan ve Türkiye’ye son 10 yılda giren direkt yabancı sermayenin %12’si alışveriş merkezi yatırımları ile gelmiştir. Bu yönetmelik yabancı yatırımcının Türkiye’de çok ciddi miktarda kayba uğraması ve Türkiye’den uzaklaşması anlamına gelecektir." denildi. 

Hakkaniyetli değil

Diğer taraftan, döviz kurlarındakiartışın perakende markalarının ekonomi ve döviz kurlarındaki artışı bahane ederek sattıkları ürünlere yüzde 35-40 tutarında fiyat artışı uygulamış olmaları gerçeğinden hareketle, 2.1.2018 tarihli kurdan TL'ye dönüşün hakkaniyetli bir tavır olmadığını da vurgulayan açıklamada: "Buna karşılık AVM kiralarında 02.01. 2018 tarihli kurdan TL’ye dönüş zorunluluğunun gündeme getirilmesinin hakkaniyetli ve adalete uygun bir tablo sergilemediğini üzülerek belirtmek isteriz. Oysa alışveriş merkezleri perakendecimize, kira - ciro oranını makul seviyelerde tutmak için her zaman gerekli indirimleri vermektedir." ifadelerine yer verildi. 

Daha ayrıntılı bilgi için Kiralama ve satın almalarda döviz dönemi bitti konulu haberimizi inceleyebilirsiniz

AYD açıklamasından notlar

AYD Yönetim Kurulu imzalı bildiride ayrıca şu uyarılara yer verildi:

- Kurda güncellik sorunu: "Kontratların güncel olmayan kurdan TL'ye çevrimi ve anlaşma süresince enflasyonun uygulanmayacak olması problemlidir.
- Devlet müdahalesi ve serbest piyasa ekonomisi: "Devletin, serbest piyasa ekonomisinin gereği olarak AVM yatırımcısı ve perakendecinin karşılıklığı anlaşacağı bir ortam yaratması gerekir."
- Kontrat sürelerinin uzunluğu: 'AVM'lerde kontrat süresi 5+5 yıl gibi uzun bir süreyi baz almaktadır. Taslak metinle 10 yıl gibi bir süre zarfında kiralara zam yapılamayacak olması, bir ifade hatasıdır. Bakanlığımızın normal normal kontratlarda olduğu gibi senelik artışlara izin vereceğini ve AVM yatırımcısının ödeme yeteneğini artırmak için 3 aylık dönemlerde enflasyon artışlarına göre yapılması gerektiğini düşünüyoruz."

[resim5]