Hazine arazilerini ekonomiye kazandırma seferberliği

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Hazine'ye ait atıl durumdaki arazilerin ekonomiye kazandırılması için çalışmaların sürdüğünü söyledi. Hazine'ye ait tüm atıl arazilerde bu hedefin uygulanacağını belirten Bakan Kurum: "Bu hamleder tarım sektörü, turizm sektörü, sanayi sektörü yararlanacak. Ne kadar kullanılmayan arazi varsa sektörlerimize kazandıracağız." dedi. 

180 bin çiftçi arazilerin kiralanması sürecinden faydalandı

Bakan Kurum, geçtiğimiz dönemde tarım arazilerinin kiralanması sürecinden de önemli bir fayda edinildiğini belirterek: "Biz çiftçimizin yanında olduk. 218 bin çiftçimizi ilgilendiren süreçte 180 bin çiftçimiz hazine arazilerinin kiralanması işinden faydalandı." ifadelerini kullandı. 

Tarım arazileri için en yüksek başvuru Adana ve Hatay'dan

Tarım arazilerinin 10 yıl süre ile ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden kiralanmasına olanak tanıyan fırsat dönemi 30 Kasım itibarıyla sonlanmıştı. Başvuru dönemi ve sonuçlar ile ilgili değerlendirme yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, toplamda 3 milyar 400 milyon metrekareyi bulan tarım arazilerine en yüksek başvurunun Adana ve Hatay'dan geldiğini söyledi.

Tarım arazilerine büyük talep

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, düzenlemenin 218 bine yakın çifçiyi kapsadığını ve 180 bin çiftçinin de bu tarihi fırsattan yararlanmak için başvuruda bulunduğunu belirterek: "Bu sayede yüzde 82 gibi yüksek bir oranda başvuru gerçekleşmiş oldu." ifadelerini kullandı. 

En yüksek talep Adana ve Hatay'dan

Tarımsal üretim sisteminin desteklenmesi ve sözleşmesiz kullanımlardan kaynaklanan ihtilafların giderilmesi amacıyla geliştirilen yönteme en yüksek başvuru düzeyinin Adana'dan geldiğini söyleyen Bakan Murat Kurum: "En çok talep 14 bin başvuru ile  Adana'dan geldi. Adana'yı 10 bin 200 başvuru ile Hatay ve 8 bin 900 başvuruyla Konya izledi" dedi. Bu şehirlerin ardından 8 bin 730 başvuru ile İzmir ve 7 bin 830 başvuruyla Muğla geldi. 

30 Kasım'da sona ermişti

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 2B arazilerinin satış ve ödeme takvimine ilişkin önemli açıklamalarda bulunmuştu. Kamuoyunda 2B yasası olarak bilinen düzenleme ile devletle vatandaş arasındaki sorunun çözümünde önemli bir fırsat yaratıldığını belirten Murat Kurum: "Başvuru süresi 30 Kasım 2018'de sona erecek." ifadelerini kullanmıştı.

128 bine yakın vatandaştan başvuru bekleniyor

Bakan Murat Kurum, bu süre içinde başvurusunu yapmayan, ödemekle yükümlü olduğu bedeli süresi içinde ödemeyen, ikiden fazla taksitini ödemeyen sınıftaki kişilerden ödeme beklediklerini de belirterek: "Süre içinde başvurmayan 63 bin kişi, süre içinde bedeli ödemeyen 53 bine yakın kişi, ikiden fazla taksitini vadesinde ödemeyen yaklaşık 12 bin kişi olmak üzere yaklaşık 128 bin vatandaşın yararlanmasını bekliyoruz." ifadelerini kullandı. 

Bakan Kurum'dan bedel açıklaması

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 2B arazileriyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Ekim 2018 dönemi itibarıyla 531 bine yakın taşınmazın 748 bin hak sahibine satıldığını ve vatandaşların tapularına kavuştuğunu söyleyen Murat Kurum: "Söz konusu satışların toplam değeri 11 milyar TL'ye yaklaştı." şeklinde konuştu. 

11 milyarlık satışın, 7.8 milyarı tahsil edildi

Murat Kurum 11 milyar TL değerindeki bu satışlardan 7.8 milyar TL'sinin tahsil edildiğini de belirterek: "Geri kalan kısımlar ise taksitler halinde ödenmektedir." ifadelerini kullandı. 6 aylık ek başvuru ve ödeme imkanı sunun ve 30 Kasım tarihinde son bulacak nihai düzenlemeden süresi içinde başvuru yapamayan 63 bin kişinin, bedeli süresi içinde ödemeyen 53 bin kişinin ve ikiden fazla taksidinin vadesini ödemeyen 12 bin kişinin katılımının beklendiğini de söyleyen Murat Kurum: "Toplamda 128 bin vatandaşımızın daha sürece dahil olmasını bekliyoruz." şeklinde konuştu. 

Son başvuru tarihi 30 Kasım 2018

Vatandaşları son tarih olan 30 Kasım 2018'e kadar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri'nin Milli Emlak Birimleri'ne davet eden Murat Kurum: "İlgili vatandaşlarımızı başvurularını yaparak ödemelerini gerçekleştirmelerini bekliyoruz." dedi. 

Hazine arazilerine 23 bin başvuru

Tarım ve Orman Bakanlığı işbirliği ile sürdürülen Hazine Arazilerinin Kullanıcılarına kiralanması projesiyle ilgili değerlendirme yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, vatandaşların projeye yoğun ilgi gösterdiğini söyledi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 218 bine yakın çiftçinin faydalanmasının planlandığı düzenlemede bugüne dek 22 bin 860 çiftçinin başvuruda bulunduğunu söyledi.

218 bin çiftçinin faydalanması bekleniyor

Kiralama yapılabilmesi için 31 Aralık 2017 tarihinden önce söz konusu arazilerin 3 yıllık süre ile kullanılmış olması gerekliliğini de hatırlatan Bakan Kurum: "Başvuru tarihi itibarıyla arazilerin fiilen kullanımının devam etmesi şartı bulunuyor. Ayrıca bu arazilerin ecrimisil borcunun da bulunmaması şartı var." dedi. Bakan Kurum kira bedellerinin karşılanmasıyla ilgili detaylarda da, yüzde 25'lik peşinat ve kalan kısmın iki taksitle ödenebileceği üzerinde  de durarak: "Arazilerin belediye ya da mücavir alan sınırları içinde olması halinde ise taksitle ödemelerde ise en fazla 5 yılda 10 eşit taksitle vade farkı ile ödeme yapılabilecek." dedi. 

Doğrudan satış da mümkün

Bakan Kurum diğer taraftan, kira süresi dolan çiftçilerin istemeleri halinde kira sürelerini uzatabileceklerini ve arazilerin doğrudan kendilerine satışının da yapılabileceğini belirtti. 

Kozmetik-ilaç bitkisi üreticisine Hazine arazisi fırsatı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Orman Bakanlığı tarafından ortaklaşa geliştirilen bir proje ile Hazine Taşınmazları üzerinde farklı üretim girişiminde bulunanlara destek sunulacak. Projeden ilaç ve kozmetik sektöründe kullanılacak tıbbi ve aromatik bitki üreticilerinin yanı sıra, süs bitkileri ve hayvancılık alanında faaliyet gösterecek girişimciler de yararlanabilecek. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, 100 bin TL'lik bir araziden yılda 100 TL'lik kira avantajı sunulacağını söyledi. 

Projenin ayrıntıları

Yeni proje ile mevcut ağaçlandırma uygulamasına ek olarak kozmetik ve ilaç sektöründe yoğun biçimde kullanılan gül adaçayı, kekik, lavanta, çörek otu gibi ürünler başta olmak üzere 131 tıbbi ve aromatik bitki üreticisi desteklenecek. Destekten süs bitkilerinin yerli üretimini desteklemek amacıyla girişimde bulunan vatandaşlar da yararlanacak. Bu kapsamnda Hazine taşınmazları uygun koşullarda kiraya verilebilecek. 

12.7 milyon metrekarelik alan kiraya veriliyor

Bu proje için kiraya verilmesi planlanan arazi miktarı ise 12.7 milyon metrekare olarak açıklandı. Çok yıllı bitkiler için 10 yıl, tek yıllık bitkiler için ise 5 yıla kadar kiralanabilme olanağı tanınan proje kapsamında ilk olarak ceviz, badem, Antep fıstığı ve zeytin üretimi değerlendirilecek. Hayvancılık için kiraya verilecek alan ise 2 milyon metrekare seviyesinde olacak. Kiralama talebinin çok olması halinde ise 

Çiftçilere tarım arazisi müjdesi

Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Çiftçilere Kiralanmasına İlişkin Yasal Düzenleme Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ve Orman Bakanı Ekrem Pakdemirli tarafından kamuoyuna tanıtıldı. 218 bine yakın çiftçiye etkilemesi bekleyen düzenleme ile bu arazilere ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden kiralanmasına olanak tanınacak. 

Bakan Murat Kurum ayrıntıları açıkladı

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, arazilerin belediye ya da mücavir alan sınırları içinde olması halinde hazine arazilerinin rayiç bedelinin tamamı üzerinden doğrudan satılabileceğini, taksitle ödenmesi halinde ise en fazla 5 yılda 10 eşit taksitte vade farkı alınarak ödenebileceğini söyledi. Arazilerin belediye ve mücavir alan sınırları dışında olması halinde rayiç bedelinin yarısı düzeyinde arazilerin satın alanıbalieceğini de belirten Bakan Kurum: "Bu arazilerin tamamını vatandaşlarımız peşin ödemek isterse, yüzde 20 indirim yapılacak. YArısını peşin ödeyeyim derse yüzde 10 indirim yapıyoruz." dedi. 

Taksitli satışlarda ödeme kolaylığı

Bakan Murat Kurum, taksitli satışlarda 6 yıl içinde 12 eşit taksitle bu satışların gerçekleştirilebileceğini ve mera vasfında gözüken ancak mera olmayan ve atıl niteliğiyle ekonomiye kazandırılması gereken söz konusu araziler için Tarım ve Orman Bakanlığı ile uyum içinde çalıştıklarını da belirterek: "Gerçekten çiftçimiz, sanayicimiz, temstilcimiz ve turizmcimizin önünü açmak için Bakanlık olarak ilgili bakanlıklarla çalışıyoruz. Çiftçiliremiz açısından önemli değişiklikler yapacağız ve bu bizim vazifemiz." dedi. 

1 milyon insanı etkileyen proje

Orman Bakanı Pakdemirli de 218 bin çiftçiyi doğrudan, 1 milyon ise dolaylı yoldan etkileyen bu sistemin devletin mülkünü vatandaşıyla paylaşması anlamına geldiğini belirterek: "Sözleşmesiz kullanılan tarım arazileri de kayıt altına alınmış olacak. Çiftçiler, kira bedelini ödeyerek tarım arazilerini ekip biçecek." dedi. Toplam arazilerin yüzde 5'lik kısmını kapsayan bu düzenleme ile kullanıcıların arazi veriminin yükseleceğini ve çiftçinin ismtemesi halinde arazisini satın alabileceğini belirten Bakan Pakdemirli: "Suyuna, traktörüne, daha iyi tohumuna yatırım yapacak. Ucuz kredi imkanından faydalanacak ve kayıt altına alınan araziler de tarımsal destekten yararlanabilecek..." dedi. 

Tüzük yürürlükten kaldırıldı

2009 senesinde uygulamaya alınan 'Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırmasına İlikin Tüzük" yürürlükten kaldııldı. İlgili tüzüğün yürürlükten kaldırılmasına ilişkin tüzük, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Tarım arazileriyle ilgili önemli değişiklik

'Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırmasına İlişkin Tüzüğün Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Tüzük' Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 6.9. 2017 tarihli yazısı üzerine Bakanlar Kurulu tarafından 4.6.2018 tarihinde alındı. 

Tarım arazilerinin satışında ek süre... Ayrıntılar için Tarım Arazileri Satışı konulu haberimizi inceleyebilirsiniz

Düzenlemenin maddeleri

Konuyla ilgili olarak yayımlanan düzenlemenin 3 maddeden oluştuğu görüldü. Buna göre ilk maddede 2009 yılının 29 Haziran tarihide ve 15154 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe koyulan Tarım Arazilerinin Korunması, Kullanılması ve Arazi Toplulaştırmasına ilişkin tüzüğün yürürlükten kaldırılması düzenlenlendi. Tüzüğün ikinci maddesi ise ilgili tüzüğün Danıştay tarafından incelendiği ve yayımlanma ile birlikte yürürlüğe girecek olmasına vurgu yapıldı. Tüzüğün üçüncü maddesi ise tüzük hükümlerinin Bakanlar Kurulu tarafından yürütüleceğine dikkat çekti. 

Hazineye ait tarim arazilerinin kiralanması

Diğer taraftan Hazine'ye ait tarım arazilerinin kiralanmasına ilişkin Milli Emlak Genel Tebliği de 23 Haziran 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Tebliğ İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazine'y ait tarim arazilerinin kullanıcılarına kiralanması ve satışına ilişkin usul ve esasları belirlemişti. 

15 yılda 2.5 milyon dekar tarım arazisi imara açıldı

Türkiye'de son 15 yılda satışı gerçekleştirilen tarım arazisi miktarı 2 milyon 500  bin hektara ulaştı. Halen ülke genelinde var olan tarım arazilerinin yüzde 1'lik kısmı satış ilanına çıkarken, en yüksek hareketlilik Yalova'da yaşanıyor. Kentte son 5 yıl içinde tarım arazilerinin yüzde 30 oranında azaldığı kaydedildi. İlgili tebliğde Hazineye ait tarim arazilerinin hak sahiplerinin talepleri dikkate alınmak suretiyle 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilmesi de karara bağlantı. İlgili tebliğde

-  "Kiraya verilecek Hazineye ait tarım arazisinin ilk yıl kira bedeli cari yıl ecrimisil bedelinin yarısıdır.
- Hazineye ait tarım arazilerinin  kiraya verilmesinde geçici teminat alınmaz
- Kira süresi sonunda yükümlülüklerini yerine getirdiği tespit edilen ve talepte bulunan kiracıların kira süresi uzatılabilir." maddelerine yer verildi. 

Tarım arazilerinden binalara dönüşüm

Türkiye'de 1999 depremi sonrasında başlayan kentsel dönüşüm hamlesi ve sonrasında kırsal dönüşüm olarak adlandırılan kentleşme politikaları, tarım arazilerinde hızlı bir azalmaya yol açtı. Cumhuriyet'te yer alan Şehriban Kıraç imzalı habere göre, son 15 yılda imara açılan tarım arazisi miktarı 2 milyon 500 bin hektar olurken, şu anda var olan toplam tarım arazilerinin de yüzde 1'lık kısmı satışa çıkmış durumda

Kentlere göre tarım arazilerinin kaybı

- Yalova: Yapılan ölçümlere göre Türkiye'de tarım arazilerinin satışında en ciddi hareketliliğe Yalova kentinde rastlandı. Yapılan araştırmalara göre son 5 yıl içinde Yalova'daki tarım arazisi kaybı yüzde 30'lara ulaştı. Yalova'nın ardından tarım arazilerindeki kaybın en yoğun biçimde yaşandığı kent İstanbul olurken, bu kentleri sırasıyla İzmir, Kocaeli, Bursa, Çanakkale, Balıkesir ve Muğla takip etti. 
- Antalya: Tarım arazisi kayıplarının en yoğun olarak yaşandığı bir diğer kent olan Antalya'da son 15 yıl içinde 170 bin hektarlık tarım arazisinin imara açıldığı belirtildi. Bu kayıplarda konuta dönüşümün yanı sıra otel ve tatil köyleri yapımının de etkili olduğu görüldü. 
- Mersin: Mersin'de son 15 yıl içinde 90 bin hektarlık tarım alanının kaybedildiği görüldü.
- Adana: Son 15 yıl içinde Adana'da yaşanan kayıp 200 bin hektar düzeyinde
- Hatay: Hatay'da da son 15 yıl içinde 60 bin hektar tarım alanı yitirildi. 
- Urfa: Tarım alanı açısıdan Türkiye'nin en büyük 3. alanı olan Şanlıurfa'da Harran Ovası'ndaki tarım arazilerinin son 10 yıl içinde 3 kat arttığı ve 60 bin hektarlık alanın betonlaştığı görüldü. 

İstatistiklerle Türkiye'de tarım arazileri

2016 yılı itibarıyla Türkiye'deki toplam tarım arazisi yüzölçümü 237 milyon 625 bin 724 hektar düzeyinde. Bu rakamlar Türkiye yüzölçümünün yüzde 30.33'lük kısmının tarım arazisi olduğunu gösteriyor. Son 10 yıldaki kayıp ise 2016 yılı itibarıyla 2 milyon 113 bin hektara çıkmış durumda. Bu ise toplam tarım alanlarının yüzde 5.22'sinin kaybedildiğine işaret ediyor.