O tarihler arasında kredi kullananlara yüklü tazminat hakkı doğdu

12 bankanın birlikte hareket ederek faiz oranlarını yükselttikleri, vatandaşların daha yüksek faiz oranı ile kredi kullanmak zorunda bırakılarak, zarara uğratıldığı tespit edildi. 21.08.2007 – 22.09.2011 tarihleri arasında bu bankalardan kredi çekenler uğradıkları zararın 3 katına kadar geri alma imkanına sahip. 300 bin lira kredi kullanan 115 bin liraya kadar tazminat alabilecek.

Çitil Avukatlık'tan açıklama
Çitil Avukatlık Ortaklığı’nın Yönetici Ortağı Avukat Şule Alagöz Çitil, kişi ve kurumları zarara uğratan kartele ilişkin Rekabet Kurulu cezasının Danıştay tarafından da onaylandığını belirterek:

"Türkiye’de faaliyet gösteren 12 bankanın 21.08.2007 – 22.09.2011  tarihleri arasında uyumlu eylem (Kartel) içerisinde hareket ederek faiz oranlarında müşterilerin aleyhine değişiklik yaptıklarını tespit etti. Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’a aykırı hareket eden 12 banka hakkında idari para cezası verildi.Rekabet Kurulu tarafın verilen bu cezaların iptali için açılan davada, Ankara 2. İdare Mahkemesi bankaların talebini reddetti ve bu kararlar Danıştay 13. Dairesi tarafından onandı ve kesinleşti." dedi.

Bankaların ortak kararıyla zarara uğratılanlara tazminat hakkı
21.08.2007 – 22.09.2011 tarihleri arasında bu 12 bankadan kredi kullanan banka müşterilerinin, bankaların uyumlu eylem içerisinde bulunup faiz oranlarını yükseltmeleri sebebiyle daha yüksek faiz oranı ile kredi kullanmak zorunda bırakılarak zarara uğratıldığının hukuki inceleme sonrasında saptandığını belirten Çitil: "Böylelikle bu bankalar haksız kazanç elde ederken, banka müşterileri de zarara uğratılmıştır. Bu yolla zarara uğratılan müşteriler ise, bankalara karşı açacakları tazminat davası ile uğradıkları zararın 3 katına kadar geri alma imkanına sahipler." şeklinde konuştu. 

Kimler tazminat davası açma hakkına sahip?
Alınan kararlar uyarınca 21.08.2007 – 22.09.2011 tarihleri arasında Vadeli Mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri alan vatandaşlar dava açma hakkı kazandı. Bu tarihler arasında 12 bankada mevduat hesabı bulunan, ihtiyaç kredisi – konut kredisi – taşıt kredisi- ticari kredi kullanan ya da kredi kartı alan tüm kişiler uğradıkları zararın tazmini için dava açabilme hakkına olacak.

Diğer taraftan belirtilen tarihlerde hizmet almış tüketicilerin, tacirlerin, özel kişilerin, şirket-dernek ve diğer tüm tüzel kişilerin dava açma hakkı bulunuyor. Uygulanan faizler, sadece tüketici kredisi değil; taşıt kredisi, konut kredisi, ticari kredileri de kapsadığından, bu tür kredileri kullanan tüm kişilerin dava açma imkanı bulunuyor.

Hangi bankaları kapsıyor?
Rekabet Kurulu, 12 bankanın 21.08.2007 ve 22.09.2011 tarihleri arasında kartel (uyumlu eylem/uzlaşma) oluşturduğunu tespit etti. Bu bankaların isimleri şöyle:

“Akbank, Denizbank, Finans Bank, HSBC Bank, ING Bank, Türk Ekonomi Bankası, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (Garanti Ödeme Sistemleri A.Ş. ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık A.Ş.), Türkiye Halk Bankası, Türkiye İş Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Ziraat Bankası.”

Tazminat oranları nasıl belirleniyor?
Rekabet Kurulu’nun yaptığı tespite göre;

• Konut kredilerinde 15 baz puanlık (0,15)
• İhtiyaç kredilerinde 10 baz puanlık (0,10)
• Taşıt kredilerinde 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı) söz konusu.

Bu uzlaşma sonucu zarara uğrayan banka müşterileri ise, 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun 58.Maddesi uyarınca açacakları tazminat davalarında, bankaların oluşturduğu kartel karşısında uğradıkları zararın üç katına kadar maddi tazminat talebinde bulunabilecek.

Örnekli açıklama: 300 bin TL'ye 115 bin TL tazminat
Örneğin, 21/08/2007 – 22/09/2011 tarihleri arasında 300 bin TL’lik 120 ay vadeli konut kredisi çeken bir kişi yüzde 1.0 faizle (serbest piyasa için kabul ettiğimiz faiz oranı) toplamda 516 bin 330 TL ödemesi gerekirken, kartelden dolayı suni faiz oranlarının yüzde 1.15 faiz olarak ayarlanması sonucu 554 bin 638 TL  ödemek zorunda kalmıştır. Bu durumda, bankaların kartel oluşturması sebebiyle ortalama bir konut kredisinde müşteri 38 bin 308 TL zarara uğratılmış oluyor. 38 bin 308 TL olarak belirlenen zararın üç katına kadar tazminat talep edilebileceği, yani 300 bin TL kredi çeken bir müşterinin 114 bin 924 TL’ye kadar tazminat hakkı olduğunu söyleyebiliriz.

10 yıl içinde dava açma zorunluluğu
Kartel tazminatı davalarında 10 yıllık zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Bu sebeple, dava açmak isteyen banka müşterilerinin kredi işlemlerinin tesis edildiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açmaları gerekmektedir.  Örneğin,  2008 yılının Kasım ayında işlemlerle ilgili oluşan zararın tazmini için Kasım 2018 tarihine kadar dava açılabilir.”

İlk davayı açtıklarını belirten Avukat Şule Alagöz Çitil, sözkonusu tarihleri arasında bu 12 bankadan kredi kullanan gerçek ve tüzel kişilerin dava açabileceklerini sözlerine ekledi.