Mimar Sinan eserleri

Kayseri’nin Ağırnas Kasabasında 29 Mayıs 1489 yılında dünyaya gelen Mimar Sinan, 17 Temuz 1588’de 99 yaşındayken İstanbul’da vefat etti.

Mimar Sinan arkasında 375 eser bırakırken, Büyükçekmece Köprüsü dışında hiçbir eserinde imzası bulunmamaktadır. Mimar Sinan 1.Süleyman, 2.Selim ve 3. Murat dönemlerinde baş mimarlık yapmış olup, asıl adı Sinaneddin Yusuf’tur. Birçok sefere katılık unvanlar aldıktan sonra 1538 yılında Hassa baş mimarı olmuştur. 1.Süleyman, 2.Selim ve 3. Murat dönemlerinde ise 49 yıl boyunca mimarlık yapmıştır. Mimarbaşlığa getirilmeden önce yaptığı eserleri de Hüsreviye Külliyesi, Çoban Mustafa Külliyesi ve Haseki Külliyesi’dir.

Mimar Sinan nasıl mimar oldu?

Mimar Sinan, Halep’te yer alan Hüsreviye Külliyesi’nde tek kubbeli cami tarzını kullanmıştır. Kubbenin köşelerine birer köşe ilave ederek yan mekanlı cami tarzını oluşturmuştur. Böylelikle Osmanlı mimarlarının İznik ve Bursa’daki eserlerine uygunluk kazandırmıştır. Külliye’de avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane alanlarına da yer vermiştir.

Çoban Mustafa Paşa Külliyesi’nde ise renkli taşlar ve süslemeler yapmıştır. Haseki Külliyesi’nde devrin içerisinde yer alan tüm mimari esintiler bulunmaktadır. Cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan bu yapıda diğer kısımları ayrı tutulmuştur.

Mimar Sinan projeleri

Camiler; İstanbul Süleymâniye Câmii, İstanbul Şehzâdebaşı Câmii, Haseki Camii, Mihrimah Sultan Camii – Edirnekapı, Mihrimah Sultan Camii (Üsküdar) - Üsküdar’da, iskelede, Rüstem Paşa Câmii (Tahtakale’de), Sokullu Mehmet Paşa Câmii (Kadırga Limanında), Sokullu Mehmet Paşa Câmii (Azapkapısı’nda), Sokullu Mehmet Paşa Câmii (Büyükçekmece), Odabaşı Câmii (Yenikapı yakınında), Hamâmî Hâtun Câmii (Sulumanastır’da), Ferruh Kethüdâ Câmii (Balat Kapısı içinde),Kara Camii – Sofya, Kazasker İvaz Efendi Camii (İstanbul'da), Kılıç Ali Paşa Camii (Tophane’de), Ahî Çelebi Câmii (İzmir İskelesi yakınında), Ebü’l-Fazl Câmii (Tophâne üstünde), Sinan Paşa Camii (Beşiktaş’ta),Eski Vâlide Câmii (Üsküdar’da),Ferhad Paşa Câmii (Çatalca’da), Drağman Yunus Camii (İstanbul'da), Gazi Ahmet Paşa Camii (Topkapı'da), Hadım İbrahim Paşa Camii (Silivrikapı'da), Abdurrahman Paşa Camii (Kastamonu, Tosya'da), Behram Paşa Camii (Diyarbakır'da), Molla Çelebi Camii (Fındıklı'da), Nişancı Paşa Çelebi Câmii (Kiremitlik’te), Piyale Paşa Camii, Rüstem Paşa Câmii – Tahtakale, Selimiye Camii – Edirne, Zâl Mahmûd Paşa Câmii – Eyüp, Çavuşbaşı Camii – Sütlüce, İskender Paşa Câmii (Kanlıca’da),Şah Sultan Camii – Eyüp, Şehzade Camii – Şehzadebaşı, Şehzâde Cihangir Câmii (Tophâne’de), Şemsi Ahmed Paşa Câmii (Üsküdar’da), Osman Şah Vâlidesi Câmii (Aksaray’da), Sultan Bâyezîd Kızı Câmii (Yenibahçe’de), Ahmed Paşa Câmii (Topkapı’da), Sokullu Mehmed Paşa Câmii (Havsa’da, Edirne), Sokullu MehmedPaşa Câmii (Burgaz’da), İbrâhim Paşa Câmii (Silivrikapı’da), Bâli Paşa Câmii (Hüsrev Paşa Türbesi yakınında), Hacı Evhad Câmii (Yedikule yakınında), Kazasker Abdurrahmân Çelebi Câmii (Molla Gürânî’de), Mahmûd Ağa Câmii (Ahırkapı yakınında), Hoca Hüsrev Câmii (Kocamustafapaşa’da), Defterdar Süleymân Çelebi Câmii (Üsküplü Çeşmesi yakınında), Yunus Bey Câmii (Balat’ta), Hürrem Çavuş Câmii (Yenibahçe yakınında), Sinan Ağa Câmii (Kâdı Çeşmesi yakınında), Süleymân Subaşı Câmii (Unkapanı’nda), Kasım Paşa Câmii (Tersâne yakınında), Muhiddin Çelebi Câmii (Tophâne’de), Molla Çelebi Câmii (Tophâne Beşiktaş arasında),Çoban Mustafa Paşa Câmii (Gebze’de), Pertev Paşa Câmii (İzmit’te), Rüstem Paşa Câmii (Sapanca’da), Rüstem Paşa Câmii (Samanlı’da), Rüstem Paşa Câmii (Bolvadin’de), Rüstem Paşa Câmii (Rodoscuk’ta), Mustafa Paşa Câmii (Bolu’da),Ferhad Paşa Câmii (Bolu’da), Mehmed Bey Câmii (İzmit’te), Osman Paşa Câmii (Kayseri’de), Hacı Paşa Câmii (Kayseri’de), Cenâbî Ahmed Paşa Câmii (Ankara’da), Lala Mustafa Paşa Câmii (Erzurum’da), Sultan Alâeddin Selçûkî Câmii'nin (Çorum’da) yenilenmesi, Abdüsselâm Câmii'nin (İzmit’te)yenilenmesi, Kiliseden dönme Eski Câmi'nin (İznik’te)Sultan Süleymân tarafından yeniden yaptırılması, Hüsreviye (Hüsrev Paşa)Câmii (Haleb’de), Sultan Murâd Câmii (Manisa’da), Orhan Câmii'nin (Kütahya’da)yenilenmesi, Kâbe-i şerîf'in kubbelerinin tâmiri, Hüseyin Paşa Câmii (Kütahya’da), Sultan Selim Câmii (Karapınar’da), Sultan Süleymân Câmii (Şam, Gök Meydanda), Taşlık Câmii (Mahmûd Paşa için, Edirne’de), Defterdar Mustafa Çelebi Câmii (Edirne’de), Haseki Sultan Câmii (Edirne, Mustafa Paşa Köprüsü başında), Cedid Ali Paşa Câmii (Babaeski’de), Semiz Ali Paşa Câmii (Ereğli’de), Bosnalı MehmedPaşa Câmii (Sofya’da), Sofu MehmedPaşa Câmii (Hersek’te),Maktul Mustafa Paşa Câmii (Budin’de), Firdevs Bey Câmii (Isparta’da), Memi Kethudâ Câmii (Ulaşlı’da), Tatar Han Câmii (Kırım, Gözleve’de), Vezir Osman Paşa Câmii (Tırhala’da), Rüstem Kethüdâsı Mehmed Bey Câmii (Tırhala’da), Mesih Mehmed Paşa Câmii (Yenibahçe’de).

Medreseler: Sultan Süleymân Medresesi (Mekke’de), Süleymâniye Medreseleri (İstanbul’da), Yavuz Sultan Selim Medresesi (Halıcılar Köşkünde), Sultan Selim Medresesi (Edirne’de), Sultan Süleymân Medresesi (Çorlu’da), Şehzâde Sultan Mehmet Medresesi (İstanbul’da), Haseki Sultan Medresesi (Avratpazarı’nda), Vâlide Sultan Medresesi (Üsküdar’da), Kahriye Medresesi (Sultan Selim yakınında), Mihrimah Sultan Medresesi (Üsküdar’da), Mihrimah Sultan Medresesi (Edirnekapı’da), MehmedPaşa Medresesi (Kadırga’da), MehmedPaşa Medresesi (Eyüp’te), Osman Şah Vâlidesi Medresesi (Aksaray yakınında), Rüstem Paşa Medresesi (İstanbul’da),Ali Paşa Medresesi (İstanbul’da), AhmedPaşa Medresesi (Topkapı’da), Sofu MehmedPaşa Medresesi (İstanbul’da), İbrâhim Paşa Medresesi (İstanbul’da), Sinân Paşa Medresesi (Beşiktaş’ta), İskender Paşa Medresesi (Kanlıca’da), Kasım Paşa Medresesi, Ali Paşa Medresesi (Babaeski’de), Mısırlı Mustafa Paşa Medresesi (Gebze’de), Ahmed Paşa Medresesi (İzmit’te), İbrâhim Paşa Medresesi (Îsâ Kapısında), Şemsi Ahmed Paşa Medresesi (Üsküdar’da), Kapı Ağası Mahmûd Ağa Medresesi (Ahırkapı’da), Kapıağası Câfer Ağa Medresesi (Soğukkuyu’da), Ahmed Ağa Medresesi (Çapa’da), Hâmid Efendi Medresesi (Filyokuşu’nda), Mâlûl Emir Efendi Medresesi (Karagümrük’te), Ümm-i Veled Medresesi (Karagümrük’te), Üçbaş Medresesi (Karagümrük’te), Kazasker Perviz Efendi Medresesi (Fâtih’te), Hâcegizâde Medresesi (Fâtih’te), Ağazâde Medresesi (İstanbul’da), Yahya Efendi Medresesi (Beşiktaş’ta), Defterdar Abdüsselâm Bey Medresesi (Küçükçekmece’de), Tûtî Kâdı Medresesi (Fâtih’te), Hakîm Mehmed Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da), Hüseyin Çelebi Medresesi (Çarşamba’da), Şahkulu Medresesi (İstanbul’da), Emin Sinân Efendi Medresesi (Küçükpazar’da), Yunus Bey Medresesi (Draman’da), Karcı Süleyman Bey Medresesi, Hâcce Hâtun Medresesi (Üsküdür’da), Defterdar Şerifezâde Medresesi (Kâdıçeşmesi’nde), Kâdı Hakîm Çelebi Medresesi (Küçükkaraman’da), Kirmasti Medresesi, Sekban Ali Bey Medresesi (Karagümrük’te), Nişancı MehmedBey Medresesi (Altımermer’de), Kethüdâ Hüseyin Çelebi Medresesi (SultanSelim’de), Gülfem Hâtun Medresesi (Üsküdar’da), Hüsrev Kethüdâ Medresesi (Ankara’da), Mehmed Ağa Medresesi (Çatalçeşme’de).

Külliyeler: Haseki Külliyesi, Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi.

Darülkurralar: Sultan Süleyman Han Dârülkurrâası (İstanbul’da), Vâlide Sultan Dârülkurrâsı (Üsküdar’da), Hüsrev Kethüdâ Dârülkurrâsı (İstanbul’da), Mehmed Paşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te), Müftü Sa’di Çelebi Dârülkurrâsı (Küçükkaraman’da),Sokullu Mehmet Paşa Dârülkurrâsı (Eyüp’te), Kâdızâde Efendi Dârülkurrâsı (Fâtih’te).

Türbeler: Yahya Efendi Türbesi (Beşiktaş’ta), Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi (Beşiktaş’ta), Arap AhmedPaşa Türbesi (Fındıklı’da), Sultan Süleymân Türbesi (Süleymaniye’de), Şehzâde Sultan MehmedTürbesi (Şehzâdebaşı’nda), SultanSelim Türbesi (Ayasofya civârında), Hüsrev Paşa Türbesi (Yenibahçe’de), ŞehzâdelerTürbesi (Ayasofya’da), Vezir-i âzam RüstemPaşa Türbesi (Şehzâde Türbesi yakınında), Ahmed Paşa Türbesi (Eyüp’te), MehmedPaşa Türbesi (Topkapı’da), Çocukları için inşâ ettiği türbe, Siyavuş Paşa Türbesi (Eyüp’te), Siyavuş Paşanın çocukları için yapılan türbe (Eyüp’te), Zâl Mahmûd Paşa Türbesi (Eyüp’te), Şemsi Ahmed Paşa Türbesi (Üsküdar’da), Kılıç Ali Paşa Türbesi (Tophâne’de), Pertev Paşa Türbesi (Eyüp’te), Şâh-ı Hûban Türbesi (Üsküdar’da, Haseki Hürrem Sultan Türbesi (Süleymaniye’de).

İmaretler: SultanSüleymân İmâreti (Süleymaniye’de), Haseki Sultan İmâreti (Mekke’de), Haseki Sultan İmâreti (Medîne’de), Mustafa Paşa Köprüsü başında bir imâret (Edirne’de), SultanSelim İmâreti (Karapınar’da), SultanSüleymân İmâreti (Şam’da), Şehzâde Sultan Mehmed İmâreti (İstanbul’da), SultanSüleymân İmâreti (Çorlu’da), Vâlide Sultan İmâreti (Üsküdar’da), Mihrimah Sultan İmâreti (Üsküdar’da), Sultan Murâd İmâreti (Manisa’da), Rüstem Paşa İmâreti (Rodoscuk’ta), Rüstem Paşa İmâreti (Sapanca’da), MehmedPaşa İmâreti (Burgaz’da), MehmedPaşa İmâreti (Hafsa’da), Mustafa Paşa İmâreti (Gebze’de), MehmedPaşa İmâreti (Bosna’da).

Darüşşifalar: SultanSüleymân Dârüşşifâsı (Süleymaniye’de),  Haseki Sultan Dârüşşifâsı (Haseki’de), Vâlide Sultan Dârüşşifâsı (Üsküdar’da).

Diğer Eserleri: Bend Kemeri (Kağıthâne’de), Uzun Kemer (Kemerburgaz’da), Mağlova  Kemeri(Kemerburgaz’da), Gözlüce Kemeri (Cebeciköy’de), Müderris köyü yakınındaki kemer (Kemerburgaz’da), Kırık Kemer, Büyükçekmece Köprüsü ,Silivri Köprüsü, (Sultan Süleyman Köprüsü), Mustafa Paşa Köprüsü (Meriç üzerinde), Sokullu Mehmed Paşa Köprüsü (Tekirdağ’da), Odabaşı Köprüsü (Halkalıpınar’da), Kapıağası Köprüsü (Büyükçekmece'de), MehmedPaşa Köprüsü (Sinanlı’da),Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü (Drina Köprüsü), Sultan Süleyman Köprüsü (Dilovası'nda), Kervansaray (Sultan Süleymân İmâreti yakınında), Kervansaray (Büyükçekmece’de), RüstemPaşa Kervansarayı (Rodosçuk’ta), KebecilerKervansarayı (Bitpazarı’nda), Rüstem Paşa Kervansarayı (Galata’da), Ali Paşa Kervansarayı (Bursa’da), Ali Paşa Kervansarayı (Bitpazarı’nda), Pertev Paşa Kervansarayı (Vefâ’da), Mustafa Paşa Kervansarayı (Ilgın’da), Rüstem Paşa Kervansarayı (Sapanca’da), Rüstem Paşa Kervansarayı (Samanlı’da), Rüstem Paşa Kervansarayı (Karışdıran’da), RüstemPaşa Kervansarayı (Akbıyık’ta), Rüstem Paşa Kervansarayı (Karaman Ereğlisi’nde), Hüsrev Kethüdâ Kervansarayı (İpsala’da), MehmedPaşa Kervansarayı (Hafsa’da), Mehmed Paşa Kervansarayı (Burgaz’da), RüstemPaşa Kervansarayı (Edirne’de), Ali Paşa Çarşısı ve Kervansarayı (Edirne’de), İbrâhim Paşa Kervansarayı (İstanbul’da), Saray-ı atîk tâmiri (Beyazıt’ta), Saray-ı cedîd-i hümâyûn tâmiri (Topkapı’da), Üsküdar Sarayının tâmiri (Üsküdar’da), Galatasarayın eski yerine yeniden inşâsı (Galatasaray’da), Atmeydanı Sarayının yeniden inşâsı (Atmeydanı’nda), İbrahim Paşa Sarayı (At Meydanı), Yenikapı Sarayının yeniden inşâsı (Silivrikapı’da), Kandilli Sarayının yeniden inşâsı (Kandilli’de), Fenerbahçe Sarayının yeniden inşâsı (Fenerbahçe’de), İskender Çelebi Bahçesi Sarayının yeniden inşâsı (İstanbul şehir dışında), Halkalı Pınar Sarayının yeniden inşâsı (Halkalı’da), Rüstem Paşa Sarayı (Kadırga’da), MehmedPaşa Sarayı (Kadırga’da), Mehmed Paşa Sarayı (Ayasofya yakınında), MehmedPaşa Sarayı (Üsküdar’da), Rüstem Paşa Sarayı (Üsküdür’da), Siyavuş Paşa Sarayı (İstanbul’da), Siyavuş Paşa Sarayı (Üsküdar’da), Siyavuş Paşa Sarayı (yine Üsküdar’da), Ali Paşa Sarayı (İstanbul’da), AhmedPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda), Ferhad Paşa Sarayı (Bâyezîd civârında), Pertev Paşa Sarayı (Vefâ Meydanında), SinânPaşa Sarayı (Atmeydanı’nda), Sofu MehmedPaşa Sarayı (Hocapaşa’da), Mahmûd Ağa Sarayı (Yenibahçe’de), MehmedPaşa Sarayı (Halkalı yakınında Yergöğ’de), Şâh-ı Hûbân Kadın Sarayı (Kasımpaşa Çeşmesi yakınında), Pertev Paşa Sarayı (şehrin dışında), AhmedPaşa Sarayı (şehrin dışında), AhmedPaşa Sarayı (Taşra Çiftlik’te), AhmedPaşa Sarayı (Eyüp’te), Ali Paşa Sarayı (Eyüp’te), MehmedPaşa Sarayı (şehrin dışında, Rüstem Çelebi Çiftliğinde), Mehmed Paşa Sarayı (Bosna’da), Rüstem Paşa Sarayı (İskender Çelebi Çiftliğinde), Buğday mahzeni (Galata Köşesinde), Zift Mahzeni (Tersâne-i Âmirede), Anbar (sarayda), Anbar (Has Bahçe Yalısında), Mutbak ve kiler (sarayda), Mahzen (Unkapanı’nda), İki adet anbar (Cebehâne yakınında), Kurşunlu Mahzen (Tophâne’de), SultanSüleymân Hamamı (İstanbul’da), Süleymaniye Hamamı (Süleymaniyede), Üç Kapılı Hamam (Topkapısarayında), Üç Kapılı Hamam (Üsküdar Sarayında), Haseki Sultan Hamamı (Ayasofya yakınında), Haseki Sultan Hamamı (Bahçekapı’da), Haseki Sultan Hamamı (Yahudiler içinde), Vâlide SultanHamamı (Üsküdar’da), Vâlide SultanHamamı (Karapınar’da), Vâlide SultanHamamı (Cibâli Kapısında), Mihrimah SultanHamamı (Edirnekapı’da), Lütfi Paşa Hamamı (Yenibahçe’de), MehmedPaşa Hamamı (Galata’da), MehmedPaşa Hamamı (Edirne’de), Kocamustafapaşa Hamamı (Yenibahçe’de), İbrâhim Paşa Hamamı (Silivrikapı’da), Kapıağası Yâkub Ağa Hamamı (Sulumanastır’da), Sinân Paşa Hamamı (Beşiktaş’ta), Molla Çelebi Hamamı (Fındıklı’da), Kaptan Ali Paşa Hamamı (Tophâne’de), Kaptan Ali Paşa Hamamı (Fenerkapı’da), Müfti Ebüssü’ûd Efendi Hamamı (Mâcuncu Çarşısında), Mîrmirân Kasımpaşa Hamamı (Hafsa’da), Merkez Efendi Hamamı (Yenikapı dışında), Nişancı Paşa Hamamı (Eyüp’te), Hüsrev Kethüdâ Hamamı (Ortaköy’de), Hüsrev Kethüdâ Hamamı (İzmit’te), Hamam (Çatalca’da), RüstemPaşa Hamamı (Sapanca’da), Hüseyin Bey Hamamı (Kayseri’de), Sarı Kürz Hamamı (İstanbul’da), Hayreddin Paşa Hamamı (Zeyrek’te), Hayreddin Paşa Hamamı (Karagümrük’te), Yâkub Ağa Hamamı (Tophâne’de), Haydar Paşa Hamamı (Zeyrek’te), İskender Paşa Hamamı, Odabaşı Behruzağa Hamamı (Şehremini’de), Kethüdâ Kadın Hamamı (Akbaba’da), Beykoz Hamamı, Emir Buhârî Hamamı (Edirnekapı dışında), Hamam (Eyüp’te), Dere Hamamı (Eyüp’te), Sâlih Paşazâde Hamamı (Yeniköy’de), Sultan Süleymân Hamamı (Mekke’de), HayreddinPaşa Hamamı (Tophâne’de), Hayreddin Paşa Hamamı (Kemeraltı’nda), Rüstem Paşa Hamamı (Cibâli’de), Vâlide Sultan Hamamı (Üsküdar’da), Sultan Hamamı (Manisa'da).