Ekonomi ve inşaat arasındaki büyüme paralelliği kayboldu

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği-Türkiye İMSAD tarafından her ay periyodik olarak hazırlanan sektör raporlarının sonuncusu çarpıcı bir saptamaya yer verdi. Eylül ayı raporunda yer alan anaize göre, 2018 yılının ikinci çeyrek dönemi itibarıyla inşaat sektörü ile Türkiye ekonomisinin büyümesi arasındaki paralellik önemli ölçüde yitirildi. 

İnşaat ve gayrimenkulde büyüme neredeyse durdu

İnşaat ve Türkiye ekonomisi arasındaki büyüme ilişkisinin karşılaştırıldığı analizde: "Uzun süredir inşaata dayalı ekonomik büyüme yaklaşımı içinde inşaat sektöründe sağlanan yüksek büyümeler ekonomik büyümeyi de destekliyordu. Ancak 2018 yılı ikinci çeyrek döneminde ekonomi göreceli olarak hızlı büyümüş olmasına karşın inşaat ve gayrimenkul sektörlerinde büyüme neredeyse durdu." ifadelerine yer verildi.

Ekonomi ve inşaat büyüme rakamları

Aynı dönemde Türkiye ekonomisinin yüzde 5.4'lük büyümesine karşın inşaat sektörünün yüzde 0.8'lik büyüme performansı gösterdiğine dikkat çekilen raporda: "İnşaat sektöründe çeyrek dönemlerde üst üste süren hızlı büyüme, yerini çok ciddi yavaşlamaya bıraktı. Gayrimenkul sektörü de 2018 yılı ikinci çeyrek döneminde yüzde 0,2 büyüyebildi." denildi

Güven endeksi 2010'dan bu yana en düşük düzeyde

Raporun bir diğer çarpıcı sonucu ise İnşaat Sektörü Güven Endeksi'nin tarihi bir düzeye gerilemiş olması oldu. Rapora göre Ağustos ayındaki hızlı düşüşün ardından Eylül ayında da sert bir gerileme gösteren güven endeksi 15.3 düştü ve böylece 2010 yılından bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Rapora ilişkin değerlendirmede: "İnşaat sektöründe önemli ölçüde talep ve finansman sorunları görülürken, müteahhit firmaların mali yapılarına ilişkin endişeler de piyasa işleyişinde tıkanma yaşanmasına yol açtı." ifadelerine yer verildi. 

İnşaat faaliyetlerinde Ağustos uyarısı

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği-Türkiye İMSAD tarafından yayımlanan Ağustos 2018 dönemine ait Sektör Raporu, sektör faaliyetlerine ilişkin kritik uyarılarda bulundu. Rapora göre inşaat işleri  Ağustos ayında 8.4 puanlık düşüş kaydederken, Haziran ayındaki inşaat malzemesi ortalama üretimi de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.5 düzeyinde geriledi. İthalat rakamları ise geçen yılın Haziran ayına kıyasla yüzde 12.4 düşüş yaşarken, 2018 yılının ilk yarısında ihracattaki toparlanma olumlu veri olarak kayıtlara geçti. İnşaat malzemesi sanayi ihracatında yaşanan artış yüzde 17.8 seviyesinde ölçüldü. 

Türkiye İMSAD raporundan kritik uyarılar

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği-Türkiye İMSAD tarafından yayımlanan Ağustos 2018 dönemine Ait Sektör Raporu'nda kritik uyarılara yer verildi. Seçim kararı ile birlikte başlayan ve yılın ikinci çeyrek dönemine yansıyan durağanlığa rağmen, Temmuz ayında zayıf bir toparlanma eğilimi gösteren inşaat faaliyetlerinin Ağustos'ta yeniden düştüğüne dikkat çeken rapora ilişkin analizde "Gerilemede uzun bayram tatilinin de etkisiyle birlikte ekonomi politikalarındaki belirsizlik, döviz kurları ve faiz oranlarındaki artış ile dış politik gerginlikler belirleyici oldu. İnşaat işlerindeki yavaşlama, inşaat malzemeleri sanayi üretimini ve iç satışlarını ise olumsuz etkilemeye başladı." denildi. Türkiye İMSAD Raporunda inşaat sanayiinde işlerin normalleşmesi için öncelikli olarak piyasalarda güven ve istikrarın yeniden sağlanmasının önemine işaret edildi. 

Güven endeksinde düşüş

Türkiye İMSAD raporunan en dikkat çeken vurgusu Güven Endeksi'nde Ağustos bazında oluşan 10.5 puanlık düşüş oldu. Ağustos ayı itibarıyla en yüksek aylık düşüşünü gerçekleştiren Güven Endeksi'ne ilişkin yorumda: "Ekonomide yaşanan belirsizlikler ile başta döviz kurları olmak üzere mali göstergelerdeki kayıplar inşaat sektörünü de olumsuz etkiledi." denildi. 

Mevcut işleri seviyesinde düşüş

Mevcut inşaat işleri seviyesine ilişkin analizde de Ağustos ayında mevcut işler seviyesinin bir önceki aya göre 8.4 puanlık düşüş gösterdiği vurgulanırken: "İşlerdeki gerilemede güven kaybı ile birlikte finansman olanaklarındaki sıkılaşma ve faiz oranlarındaki artışın büyük etkisi bulunuyor. Mevcut işlerdeki hareketlenmenin politika uygulamalarına bağlı olacağı öngörülüyor." ifadelerine yer verildi. 

Yeni alınan inşaat işleri seviyesi Ağustos ayında geriledi

Alınan yeni iş siparişlerinin seçim kararının ardından gerilediğine ve Temmuz ayında yalnızca 1.7 puanlık artış yaşandığına işaret eden İMSAD Raporu'nda: "Ağustos ayında ise yeni alınan inşaat işleri seviyesi bir önceki aya göre 9,3 puan düşüş gösterdi. Bayram tatili ile birlikte ekonomide, piyasalarda ve mali göstergelerde yaşanan belirsizlikler yeni inşaat işlerini de önemli ölçüde sınırladı." denildi. 

İnşaat faaliyetlerinde ikinci çeyrek uyarısı

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği tarafından her ay düzenli olarak yayınlanan sektör raporlarının sonuncusu da kamuoyu ile paylaşıldı. Haziran 2018 dönemine ait raporda yılın ilk çeyrek döneminde hareketliliğe tanıklık eden inşaat malzemeleri sanayisinin ikinci çeyrek dönemde durağanlık içine girdiği belirtildi. Türkiye İMSAD Haziran raporu aynı dönemde mali yapıların da olumsuz biçimde etkilendiği uyarısında bulundu. 

İnşaat faaliyetlerinde düşüş

İnşaat malzemeleri sanayiinde yaşanan bu düşüşe ilişkin yorumlarda ise Nisan ayı ile birlikte başlayan erken seçim sürecinin etkisine dikkat çekildi. Raporda: "aynı dönemde tüketiciler ile reel sektör şirketlerinin güven ve beklentileri de zayıfladı. Genel olarak görülen bu eğilim inşaat faaliyetlerinde de yaşandı. Seçim sonrasına yönelik belirsizlikler nedeniyle yeni inşaat işleri siparişlerinin gerilediği bu dönemde, inşaat faaliyetlerinde de düşüş meydana geldi" ifadelerine yer verildi. 

Rakamlar ne gösteriyor?

2018 yılının ikinci çeyrek döneminde Türkiye İMSAD analizine yansıyan verilerden bazıları şöyle:

- Mevcut inşaat işlerinin seviyeine geleneksel ivmenin aksine 2018 yılının ikinci çeyrek döneminde durağanlık yaşadı. Haziran ayında da bir önceki aya kıyasla 3.6 puanlık düşüş gözlemlendi.
- Yeni alınan inşaat işlerindeki düşüş 3.4 puan olarak ölçüldü. 
- Finansman sorunları Haziran ayında zirve düzeye çıktı. 

Daha ayrıntılı bilgi için  "2018 İnşaat Sektörü İçin Zor Geçecek" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz...

Döviz kurları ve faiz oranları baskısı

Diğer taraftan yaşanan durağanlıkta döviz kurları ve faiz oranlarında yaşanan artışın da etkili olduğuna dikkat çekilen Türkiye İMSAD analizinde, gerek müteahhitlerin gerekse satın alma-kiralama iştahının olumsuz etkilendiği belirtildi. Raporda: "Müteahhitler için satışlardaki ve talepteki gerilemeye ilave olarak finansman maliyetlerinde görülen artışlar mali yapılara da negatif yansıdı. " denildi. 

Temel başlıklarda olumsuzluklar

Türkiye İMSAD analizinde ikinci çeyrekte yaşanan gelişmelerin inşaat malzemeleri sanayisinin tüm temel başlıklarında problem yarattığına dikkat çekti. Yayınlanan veriler şu şekilde özetlendi:

- İnşaat malzemesi sanayicilerinin yurt içinden aldığı siparişlerde gerileme yaşandı
- Maliyetler ve enflasyonda yaşanmakta olan artışların fiyatlamayı zorlaştırdığı görüldü. Karlılık oranları bu durumdan olumsuz etkilendi
- Ödeme ve tahsilatlarda yaşanan sıkıntıların artmasıyla birlikte barter eğilimi de güçlendi.
- Özellikle uzayan satış vadeleri ve yükselen aylık faizler de nakit akışlarını bozdu. 

Sıkılaştırıcı mali politika zorunluluğu

Sektördeki olumsuz faaliyetlerin aşılması adına Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin tamamlanmasıyla birlikte önceliğin ekonomiye verilmesi gerektiğine dikkat çekilen raporda ayrıca yeni ekonomi politikalarının sektörlerin geleceğini şekillendirmede önemli rol oynayacağına dikkat çekildi. Türkiye İMSAD analizi ekonomide bozulan maktroekonomik genlgelerin iyileştirilmesi ve mali göstergelerde de yeniden istikrar için sıkılaştırığı mali politikalara yönelimin gerçekleşmesi gerektiğini vurgulayarak:

"Buna bağlı olarak uygulanacak sıkılaştırma politikalarının derecesine göre inşaat sektöründeki faaliyetlerde en azından 6-12 aylık bir yavaşlama kaçınılmaz görünüyor. Genişletici politikalar uygulanması halinde ise makro dengeler ile mali göstergelerdeki bozulmaların, ekonomide daha büyük sıkıntılar yaratarak inşaat sektörünü de olumsuz etkileyebileceği değerlendiriliyor." ifadelerine yer verdi. 

Yıl içinden notlar

İnşaat sektöründe son dönemlerde yaşanan bozulma ve gerilimler Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği-Türkiye İMSAD'ın periyodik araştırmasında da karşılık buldu. Mayıs ayı verilerine göre İnşaat Malzemeleri Sanayi Bileşik Endeksi, bir önceki aya kıyasla 2.31 puan düştü ve 98.63'e ulaştı. Yayınlanan veriler böylece Bileşik Endeks'te Temmuz 2016 tarihinden bu yana yaşanan en yüksek aylık gerilemeye işaret etmiş oldu. Raporda faaliyetlerin gerilediğine de vurgu yapılırken, güven ve beklenti endeksindeki bozulmanın daha da kuvvetlendiğine dikkat çekildi. 

Faaliyetlerdeki gerileme beklentilerin üzerinde

Türkiye İMSAD'ın Faaliyet Endeksi verileri beklentilerin üzerinde bir gerileme yaşandığını gösterdi. Rapora ilişkin analizde söz konusu durum üzerinde Ramazan ayı, erken seçim kararı ve yatırımcının bekle-gör eğliimindeki güçlenmenin rol oynadığı belirtilirken: "Faaliyet Endeksi Mayıs ayında bir önceki aya göre 0,9 puan geriledi. Fakat geçen yılın Mayıs ayının 7,5 puan üzerinde gerçekleşti." denildi. Yurt içi satışların Mayıs ayında gerilediğine dikkat çekilirken ihracatın istikrarlı artışının ise sürdüğü belirtildi. Analizde: "Mayıs ayında üretim artışının yavaşlayarak gerçekleştiği Faaliyet Endeksi’nde cirolar iç satışlardaki gerilemeye bağlı olarak düştü. Yurtdışı satış fiyatlarında artış yaşanmaya devam etti." denildi. 

Türkiye'de kaç müteahhit var? Sorunun yanıtı için haberimizi inceleyebilirsiniz...

Güven endeksi geçen yılın altında

Türkiye İMSAD raporunda ayrıca Güven Endeksi'nin de geçen yılın altına düştüğüne dikkat çekildi. Güven Endeksi'ndeki gerilemenin de erken seçim kararından etkilendiğine vurgu yapılan analizde: "Mayıs ayında faaliyetlerde beklentilerin üzerinde gerileme yaşanması da güven kaybında belirleyici oldu. Güven seviyesi bir önceki aya göre 2,7 puan düştü. Ama asıl önemli değişim, güven seviyesinin 4,1 puan ile ilk kez Mayıs ayında geçen yılın güven seviyesinin altına inmesi oldu."  denildi. Raporda, Türkiye ekonomisi ve inşaat sektörüne ilişkin güven kaybının Mayıs ayı içinde daha da güçlendiği belirtilirken, ihracat pazarlarına yönelik güvenin de daha da durağanlaştığı belirtildi. Buna karşın en sınırlı güven kaybının ihracat pazarlarına yönelik olduğu belirtilirken: "Güven Endeksleri’nin Haziran ayındaki seçimlere kadar zayıf kalacağı öngörülüyor." dedi

Yurt içi siparişlerde düşüş gerçekleşti

Diğer taraftan erken seçim kararının etkisiyle Nisan ayın ile birlikte başlayan bozulmaların Mayıs ayına da yansıdığına dikkat çekilen raporda beklenti endeksinin de olumsuz etkilendiği belirtildi. Raporda, Beklenti Endeksinin bir önceki aya göre 2.5 puanlık düşüş yaşadığı ve beklenti seviyesinin de geçen yılın aynı dönemine göre 1.9 puan yukarıda kaldığına dikkat çekildi. Rapora ilişkin analizde 

"Önümüzdeki üç aya ilişkin ihracat siparişlerindeki artış Mayıs ayında yavaşladı. Erken seçim kararının yarattığı belirsizlik ile önümüzdeki üç ayın üretim, yatırım ve istihdam beklentileri de geriledi. Seçime kadar olan dönemde beklentileri daha çok seçim sonrasına ilişkin açıklamaların ve seçim sonuçları öngörülerinin şekillendirmesi bekleniyor. " denildi

İnşaat malzemesi sanayisinde iyileşme sürüyor

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği tarafından kamuoyu ile paylaşılan Sektör Raporu, üretim ve ihracat parametrelerinin artış kaydettiğini gösterdi. 2018 yılının ilk çeyrek döneminde inşaat malzemesi ortalama sanayi üretiminin geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 16.2 seviyesinde artış gösterdiğine dikkat çekilen raporda, iki dönemin ihracat kıyaslamasında da yüzde 20.1 seviyesinde artışa işaret edildi. 

Ankara konut projeleri hakkında bilgi almak için tıklayın...

23 alt sektörden 19'unda üretim yükseldi

Türkiye İMSAD raporunda Mart ayı içinde inşaat malzemesi üretiminin 2017 yılının Mart ayına kıyasla yüzde 9'luk bir artış gösterdiği görülürken, üretim artışında iç ve dış talebin canlı etkisinin devam ettiğine dikkat çekilrdi. Raporda: " Üretim artışında canlı iç ve dış talebin etkisi devam etti. 2018 yılı Mart ayında 23 alt sektörden 19’unda üretim, geçen yılın Mart ayına göre artarken, sadece 4 alt sektörde üretim geçen yılın Mart ayına göre düşüş gösterdi." ifadelerine yer verildi. İnşaat malzemesi sanayiinin alt sektörlerinde üretim artışı ilk çeyrekler bazında yüzde 16.2 oranında artış gösterirken en yüksek artış merkezi ısıtma radyatörleri üretiminde yüzde 39.2 ile yaşandı. Bu sektöre hazır beton üretimindeki yüzde 26.7'lik artış takip ederken, çimento üretiminin de yüzde 25.4 oranında yükseldiği görüldü. Seramik karoları üretimi ise yüzde 27.3 düzeyinde arttı. 

İhracat rakamları artıyor

Diğer taraftan 2018 yılının ilk çeyrek döneminde de ihracat yüzde 20.1 seviyesinde yükseldi ve 5.04 milyar düzeyine ulaştı. Rapora ilişkin analizde: "İhracatta devam eden kuvvetli artış ile birlikte yıllık ihracat ise Mart ayı itibarıyla 18,16 milyar dolara ulaştı. İhracatın yıl boyunca yüksek performansını sürdüreceği öngörülüyor." ifadelerine yer verildi. 

İnşaat işlerinde sorun yaratan faktörler 

Türkiye İMSAD Raporunda, müteahhitler ve konut üreticilerinin finansman sorunlarının yeni inşaat işlerine başlanmasını en çok sınırlayan unsur olarak kalmaya devam ettiği belirtilirken, finansman sorununun Nisan ve Mayıs aylarında da etkisini daha da arttırdığı belirtildi. Rapora ilişkin analizde, finansman sorununa ek olarak talepteki yavaşlamaların en önemli problemlerden biri olduğu vurgulanırken, özellikle Mart ayından  itibaren talep yetersizliğinin önemli bir sorun haline dönüştüğü de gözüktü. 

Konut üreticilerini zor bir yıl bekliyor

Türkiye inşaat malzemeleri üretimi 2017 yılında rekor düzeyde artış ivmesi yakaladı. Türkiye İNşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği tarafından yayınlanan Şubat 2018 dönemine ait "Sektör Raporu'nda 2017 yılı genelinde üretim artışının yüzde 6.4 ile son 5 yılın en yüksek düzeyine işaret ettiği belirtildi. Üretim artışında yurtiçi inşaat faaliyetlerindeki artış ve dış pazarlardaki iyileşme ivmesi etkili oldu. Raporda bu olumlu izlenimlere karşın konut teşviklerindeki düşüş ve kamu yatırımlarındaki azalmanın sektörü olumsuz yönde etkileyeceği uyarısında bulunuldu

İnşaat malzemelerinde rekor üretim

İnşaat malzemesi sanayii, 2017 yılında güçlü bir performans gösterdi. 2017 yılında üretimi yüzde 6.4 oranında artan sektörün ihracat düzeyi de ciddi bir gelişm kat etti. Üretim artışında son 5 yılın en yüksek düzeyine ulaşan inşaat malzemeleri sektörü, 2017 yılı ihracatında ise yüzde 8'lik bir artışla 16.38 milyar dolarlık rakama imza atmış oldu. Türkiye İMSAD Raporunda, inşaat malzemeleri sanayisinin yıllık ihracatının 3 yıllık aradan sonra ilk kez artış gösterdiğine dikkat çekildi. 2017 yılı genelinde İnşaat Malzemesi Sanayii'nde faaliyet göstermekte olan toplam 26 sektörden 22'sinin üretiminin arttığına dikkat çekilirken, yalnızca 4 alt sektördeki üretimin geçen yıla kıyasla düşüş gösterdiği belirtildi. Raporda: "İnşaat malzemeleri sanayisinde ağırlıklı yeri olan sektörlerden 12’sinde yıllık üretim artışı çift haneli rakamlarla gerçekleşti." denildi

2018 yılının Ocak-Mayıs döneminde kaç konut satıldığını öğrenmek için "Konut Satışları" haberimizi okuyabilirsiniz

İhracatta 3 yıl aradan sonra artış

Şubat 2018 dönemine ait Sektör Raporu, inşaat malzemesi sanayisinin 2016 yılında 15.16 milyar dolar olan ihracat düzeyinin geçen yıl yüzde 8 oranında artış kaydettiğine dikkat çekti. Türkiye İMSAD Raporunda: "2017 yılında yaşanan üretim artışında, yurtiçi inşaat sektöründe hızlanan büyüme ve yurtdışında iyileşmeye başlayan pazarlar etkili oldu. Ayrıca 3 yılın ardından yeniden artış gösteren ihracat, yıl genelinde yükseliş eğitilimi göstererek özellikle ihracat pazarlarındaki toparlanmadan destek buldu." denildi. 

Konut üreticilerini zor bir yıl bekliyor

2016 ve 2017 yıllarında konut satışlarında yaşanan artışın altında konut üretimine sunulan teşviklerin etkili olduğuna dikkat çekilerek, konut teşviklerinde yaşanan sonlanmanın normal düzeydeki seyir üzerinde etkili olduğu vurgulandı. Türkiye İMSAD Raporu'nda ayrıca, yüksek konut yapı ruhsatları ve konut yapı izinlerindeki artışa da dikkat çekilerek, konut üreticilerini zor bir yılın beklediği uyarısında bulunuldu. Diğer taraftan kamu yatırımlarındaki küçülmenin inşaat işlerini olumsuz yönde etkileyebileceğine dikkat çekilerek: "2018 yılında ise bütçe kısıtları nedeniyle kamu yatırım harcamaları 88,1 milyar TL olarak planlandı. 2018 yılında kamu yatırımlarının inşaat sektörüne olumlu katkısı azalıyor." denildi