İstanbul'u süsleyen eserlerin gerçek mimarları

İstanbul'u İstanbul yapan çoğu yapının Balyan Ailesi'ne ait olduğu yıllardır konuşuluyor. Yard. Doç. Dr. Selman CAN ise bunu arşiv araştırmaları ile çürütüyor. İşte İstanbul'u süsleyen eserlerin gerçek mimarları...

18. yüzyıl ortalarında İstanbul'a yerleşen Kirkor ve Senekerim Balyan kardeşlerin kökeninin Kayseri'den geldiği söyleniyor. İstanbul'un eserlerinde mimar olarak adı geçen Balyanlar, bilinenin aksine aslında onların yaptıklarına dair yazılar olan o muhteşem yapıların mimarı değillerdi. Ancak bazı yapıların müteahhiti olduklarına dair belgeler bulunuyor. Yard. Doç. Dr. Selman Can'ın araştırmalarında ise bu çarpıcı gerçeği kanıtları ile birlikte görebiliyorsunuz. 

Yard. Doç. Dr. Selman CAN'ın yaptığı araştırmaya göre, Heybeliada Bahriye Mektebi Kirkor balyan'ın değil, Mühendishane'de 30 yıl boyunca hocalık yapmış ve 1827-1829 yılları arasında başmimarlık makamında yer almış Kırımlı Mahmud Ağa'nındır. Sultan II. Mahmud Türbesi, mühendis Abdülhalim Efendi'nin eseridir. Taşkışla ve Harbiye Mektebi ise İngiliz Mimar William James Smith'indir. Baltalimanı Sahil Sarayı ve Dolmabahçe Sarayı Tiyatrosu İtalyan Mimar Fossati'nin, Aksaray Valide Camii İtalyan Montani'nin, Harbiye Nezareti ise Mühendishane'den yetişen Ali Paşa'nın yapılarıdır. 

İstanbul Üniversitesi Rektörlük Binası'nın bulunduğu yerde inşa edilen ilk Seraskerlik Binası, Yangın Kulesi, Eski Çırağan Sarayı, Rami Kışlası, Ortaköy Camii, Hırka-i Şerif Camii ve Dolmabahçe Sarayı ise Seyyid Abdülhalim Efendi'nin mimari yapılarıdır. 

İstanbul'un İstanbul yapan yapıların mimarları 

Bayezit Yangın Kulesi 

Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'da yaptırdığı ilk saray olarak bilinen eski saray, Sultan II. Mahmut dönemine kadar varlığını korudu. 1826 yılında II. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağı kaldırıldığında, bu alan başkumandanlık merkezi ve kışlasına dönüştürüldü ve burada bir yangın kulesi inşa ettirildi. Arşiv kayıtlarına göre ise Bayezit Yangın Kulesi, Başmimar Seyyid Abdülhalim Efendi tarafından yapıldı. Kule kayıtlara ise Senekerim Balyan'ın eseri olarak geçmiş. Yard. Doç. Dr. Selman Can kulenin Senekerim Balyan'ın eseri olduğuna dair tek bir belge ve kayıt olmadğını söylüyor. 

 

 

Eski Çırağan Sarayı 

Kirkor Balyan'ın eseri olduğu söylenen Eski Çırağan Sarayı ise arşiv kayıtlarına göre Abdülhalim Efendi tarafından yapılmış. 

 

 

Rami Kışlası 

Kirkor Balyan eseri olduğu söylenen Rami Kışlası da arşiv kayıtlarına göre Abdülhalim Efendi tarafından yapılmış. 

Sultan II. Mahmut Türbesi

1939 yılında Sultan II. Mahmut vefat ettiğinde mühendis Abdülhalim Efendi tarafından yapılmış. 

Dolmabahçe Sarayı 

Dolmabahçe Sarayı'nın inşası 1842 yılında başlıyor ve 1856 yılında yamamlanıyor. Ön tasarımı ve planları 1841'li yıllarda yapılmaya başlanıyor. İnşaa başladığında Eski Beşiktaş Sarayı'nın bazı kısımları yıkılarak inşa ediliyor. Yani, birimleri kullanılmaya devam ediyor, tek tek yıkılarak yenileri inşa ediliyor. Mimar ise Garabet ve Nigoğos Balyan olarak gösteriliyor. Saray yapıldığında Nigoğos Balyan daha 14 yaşında. Yani Dolmabahçe Sarayı Abdülhalim Efendi tarafından yapılıyor. Arşiv kayıtlarında sarayın tasarımı için hizmet bedeli olarak Maçka'da bir arsanın Abdülhalim Efendi'ye verildiğine dair belgeler bulunuyor. Abdülhalim Efendi, Dolmabahçe Sarayı'nın ilk tasarımını yapan mimar. 14 yıl süren inşaa sırasında farklı mimarların da eklemeleri oluyor. 

 

 

Dolmabahçe Tiyatrosu 

Dolmabahçe Tiyatrosu Fossati tarafından yapılmıştır. Fossati'nin İstanbul'dan ayrılırken hazırladığı listede yaptığı binaların isimleri yer alıyor. Dolmabahçe Tiyatrosu, yol yapılırken yıkılıyor. 

Ortaköy Cami 

Arşiv belgelerine göre Sultan Abdülmecid burada bir camii istiyor. Önce tek mimareli bir camii olarak maketi yapılıyor. Abdülmecid ise karşıda çift minareli Beylerbeyi Camii ile uyum sağlamayacağını söylüyor ve camii tekrar iki minareli olarak yapılıyor. Ortaköy Camii'yi yine Abdülhalim Efendi yapıyor. 

 

 

Hırka-i Şerif Camii

Hırka-i Şerif Camii'nin mimarı Abdülhalim Efendi. 

Baltalimanı Sahil Sarayı 

Fossati'nin hazırladığı listede Baltalimanı Sahil Sarayı'nın kendi eseri olduğu yazıyor. 

Harbiye Mektebi ve Taşkışla

Harbiye Mektebi ve Taşkışla, James William Smith'in eseridir. 

Yıldız Hamidiye Camii

Nikolaki isimli bir kalfa buranın planlarını çiziyor ve Sultan Abdülhamit'e kabul ettiriyor. Sarkis Balyan'ın eseri olduğu söylenen yapı yapıldığında Sarkis Balyan'ın İstanbul'da olmadığı arşiv kayıtlarında yer alıyor. 

Beylerbeyi Sarayı ve Göksu Kasrı'nın tamiratı 

Beylerbeyi Sarayı ve Göksu Kasrı'nın tamiratını Sarkis Balyan'ın müteaahit olarak yaptığı kayıtlarda yer alıyor. Ayrıca Malta Karakolu Koğuşları'nın inşaasında da müteahhit olarak adı geçiyor. 

 

 

Kuruçeşme Adası (Galatasaray Adası) 

Balyanlar Osmanlı'da 1 milyon altın sermayeli ilk modern inşaat şirketi kuruyorlar. Kurduktan sonra ise inşaat malzemeleri üreten bir fabrika yapmak istediklerini, ürettikten sonra ise rahatlıkla dağıtabilmek için bir yer istediklerini söylüyorlar. İstedikleri yerin ise Kuruçeşme açıklarında yer alan ada olduğunu belirtiyorlar. Sultan Abdülmecid Vakfına ait olan Ada, tahsis amaçlı ve fabrika yapılmak üzere Balyanlara veriliyor. Sarkis Balyan ise buraya bir köşk yaptırıyor. Ada ise Balyan Adası olarak adlandırılıyor. Balyanlar da burayı mülkiyetlerine geçiriyor. Daha sonra devlet mallarına el koyuyor ve burayı kömür deposu olarak kullanmaya çalışıyor. Ada mahkeme yoluyla tekrar Balyanların mülkiyetlerine geçiyor. Cumhuriyet döneminde adanın varisleri ise Galatasaray Futbol Kulübüne burayı satıyorlar. 

 


Yazar: emlakwebtv
Yorum

Benzer Haberler

Noter Vekalet Ücreti 2021 Vekaletname Tasdik Ücretleri

Güncel Nisan 2019 Kira Artış Oranı/Zammı

İstanbul’da kaç tane belediye var? Belediye başkanları kim?

Asgari ücretli konut kredisi alabilir mi?

Tahincioğlu’ndan Yeni Yüzyıla 5 yeni Yıldız

Yeni Levent, yeni dünyanın örnek yaşam alanı oluyor!

Maslak Dream by NEW INN ile gayrimenkulde yeni nesi yatırım modeli

Türkiye’nin ilk bungalov Mahallesi: Yeşil Mahalle

Konutder 10 yıllık strateji planını Ekim’de açıklayacak

Polat Gayrimenkul’den Akatlar’a yeni proje: Polat Akatlar

Kızılbük GYO’dan otel konforunda, lüks tatil evleri: Marmaris Reserve By Kızılbük

Akyapı’dan 21 bin kişiyi istihdam edecek 25 milyarlık 4 Ticarethane projesi

GYODER 2023 Vizyonu: 4T - Teknoloji, Tasarım, Tabiat ve Toplum

Sektörün iki büyük şirketi İş GYO ve Artaş’tan işbirliği: Mecidiyeköy’deki Profilo AVM konut projesine dönüşecek

İNDER Başkanı Nazmi Durbakayım: “Yeni Evim kampanyası konut edinmeyi ve üretmeyi teşvik edecek”

GYODER Başkanı Mehmet Kalyoncu: Yeni Evim Kampanyası tüketiciyi de üreticiyi de rahatlattı

KONUTDER Başkanı Altan Elmas: Yeni Evim Finansman Modeli ile her yıl 500 bin insamız ev sahibi olacak

Bakan Murat Kurum cevapladı: 15 Soru ve Cevapla Yeni Evim Kampanyası

Bakan Kurum ve Nebati Orta Gelirliye Konut Kampanyası’nın detaylarını açıkladı

Psikoteknik Belgesi Nedir, Neden İhtiyaç Duyulur?

EN ÇOK OKUNANLAR