Konkordatoda rüzgar tersine döndü

 2018 yılında yaşanan kur dalgalanmalarının etkisiyle başlayan konkordato rüzgarı tersine döndü. 2019 yılının yalnızca üç aylık periyodunda 787 firmanın konkordatodan kurtuldu açıklandı. Bu firmaların toplamda 8 milyar TL'lik kredi paketinin konkordatodan kurtulduğu duyuruldu. Diğer taraftan uzmanlar önümüzdeki bir kaç aylık periyotta bine yakın firmanın daha konkordatodan çıkmasının beklendiğini ifade ediyor. 

İnşaat firmaları da var

 Konkordatodan çıkan firmalardan bazıları şöyle:

- Nuhoğlu İnşaat A.Ş

- Taha Kargo Dış Ticaret A.Ş.

- Gilan Mücevherat A.Ş

- CW Enerji Müh. A.Ş

Berat Albayrak açıklamıştı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, konkordatodan çıkışların hızlandığını söylemişti. Konkordato ilanlarında da yüzde 50'nin üzerinde düşüş yaşandığına işaret eden Bakan Albayrak: "Bir önceki aya kıyasla 43.5 milyar TL'lik kredi büyümesi var. Güçlü bir büyüme ile karşı karşıyayız" ifadelerini kullanmıştı.

Konkordato Yönetmeliği ne getirdi?

İnşaat sektörü başta olmak üzere çok sayıda şirketin yöneliminde büyük bir artışın tespit edildiği konkordatoyu düzenleyen önemli bir yönetmelik daha 2018 yılında Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. Konkordato Komiserliği ve Alacaklar Kurulu'na dair Yönetmelik böylece yürürlüğe girmiş oldu. 

Kimler konkordato komiseri olabilir

Yönetmeliğin ikinci bölümünde konkordato komiserinin niteliklerine ilişkin dört yıllık üniversite mezunu, 5 yıllık mesleki tecrübe, iflas etmemiş olmak, disiplin suçu sebebiyle meslekten atılmamış olmak, kamu hizmeti yapabilirlik ve belli sürelerin üzerinde hapis cezasına sahip olmamak gibi zorunluluklar getirilyor. Mahkemenin komiser tayini ise oluşturulan liste üzerinden, komiserin bulunmaması halinde ise  liste dışında seçim usulüyle gerçekleşecek. Üç komiserden birinin mahkemenin bulunduğu ilde bulunması şartıyla bağımsız denetçiler tarafından seçimi ve birinin de hukukçu olması tercih edilecek. Komiserlere kendi yakınları ile ilgili davalarda görevlendirme yapılamayacak.

Komiserin yükümlülük ve eğitimleri

Diğer taraftan Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle konkordato komiserlerinin yükümlülük, görevden alınma ve istifası ile eğitimleri gibi başlıklara da açıklık getirildi. Bedensel engel, birden fazla  komiserlik görevi ya da görevden kaçınma gibi durumlarda komiserlerin haklı mazeret sunarak görevlerinden ayrılmaları mümkün olacak. Yasal olarak eğitim verecek kuruluşun denetimi ve listeye kayıt için başvuru süreçlerinin de ayrıntılarıyla yer aldığı yönetmelikte 6. bölüm ise Alacaklılar Kurulu'nun işlev ve tanımına ayrıldı.   

Konkordato'dan dönüş başladı

2018 yılının Ağustos ayında yaşanan ekonomik dalgalanma sonrasında başta inşaat firmaları olmak üzere farklı sektörlerdeki markaların konkordato ilanlarından geri dönüşü başladı. 7 bankanın bir araya gelerek oluşturduğu yapılanma heyetinin çalışmalarıyla borçları yapılandırılan 22 firmanın konkordato sürecinden çıktığı açıklandı. 

Diğer firmaların da yakında çıkışı bekleniyor

7 büyük banka öncülüğünde kurulan ve firmaların mali durumlarının analiz edildiği heyetin çalışmaları olumlu sonuçlar vermeye başladı. Bankalara olan kredi borçları yapılandırılan 100 firmadan 22 adedinin konkordatodan çıktığı beldirildi. Hürriyet'te yer alan habere göre konkordatodan çıkışların piyasalara destek sağladığına dikkat çekilirken, uzmanların diğer firmaların da yakın zamanda konkordatodan çıkmasının beklendiği yorumuna da yer verildi. 

Firma sayısı 1000'e yaklaşıyor

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, konkordato ilan eden firma sayısıyla ilgili açıklamada bulundu. Normal koşullarda konkordato ilanının adalet bakanlığının konusu olduğunu ve şirketler itibarıyla Ticaret Bakanlığı'nın takip ettiğini vurgulayan Pekcan: "Bu pazartesi (24 Aralık 2018) itibarıyla 979 firma olmuş." dedi. 

Kötü niyetle girişimlere izin yok

Pekcan, konkordato ilanıyla ilgili yeni bir düzenlemenin bulunduğunu ve bundan böyle bağımsız denetim kuruluşlarının raporlamaları doğrultusunda konkordato ilanının olacağını da belirterek: "Alıcıları zarara sokmak gibi bir niyet varsa buna izin verilmeyecek." dedi

Konkordato düzenlemesi Resmi Gazete'de

Başta inşaat şirketleri olmak üzere farklı sektörlerden gelen taleplerle kamuoyunun gündemine yerleşen konkordato taleplerine ilişkin düzenleme Resmi Gazete'de yayımlandı. Yeni düzenleme ile birlikte borçlu kişi ya da kurumun konkordato talebine ekleyeceği belgeler yeniden düzenlendi ve belgeler içinde yer alan "finansal analiz raporu" "güvence veren denetim raporu" olarak değiştirildi. 

Yeni konkordato düzenlemesi

Yeni konkordato düzenlemesi söz konusu denetim raporunun konkordato başvurusu sırasında mahmeye sunulmasını zorunlu hale getirdi. Yasa ile bu belge, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'unca bağımsız denetim kuruluş aracılığıyla Türkiye Denetim Satandartları'na göre yapılması da hükme bağlandı. Denetim raporunun amacı ise konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği konusunda makul bir güvence vermek olarak tanımlandı. Denetim raporunu hazırlamakla yükümle denetim kuruluşlarının faaliyetleri ve  diğer hususlar hakkında da 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin hükümlerinin uygulanmasına karar verildi. 

Konkordato komiseri nasıl seçilecek?

Düzenlemedeki bir diğer önemli husus ise konkortado komiserinin seçimi, eğitimi ve nitelikleriyle ilgili oldu. Üç komiserin görevlendirilmesi halinde ilk görevlinin mahmkemenin bulunduğu ilde faaliyet gösterme koşulu ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş bağımsız denetçiler arasından seçilmesi gerekliliğine dikkat çeken yasada komiserlerin bilirkişilik bölge kurulları tarafından oluşturulan komiser listesinden seçilmesi öngörülüyor. Listede yer alacak kişiler de Adalet Bakanlığı tarafından izn verilen kurumlardan gerekli izinleri eğitimlerini tamamlamak suretiyle edinebilecekler. 

Konkordato ilan eden şirket sayısında artış

Başta inşaat sektöründe faaliyet gösteren firmalar olmak üzere konkordato talebindeki artış korkutucu seviyeye ulaştı. Yalnızca bir kaç ay önce Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan tarafından 356 adet olarak açıklanan konkordato talebinde bulunan firma sayısı toplamda 846'ya ulaştı

Bakan Pekcan yeni konkordato sayısını açıkladı

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 2019 yılı bütçeleri ile ilgili görüşmeler sırasında Milletvekillerinin sorularını yanıtladı. Konkordato talebinde bulunan firma sayısına ilişkin soruya yanıt veren Pekcan, anonim şirketlerde bu sayının 294'e, limited şirketlerde de 552'ye yükseldiğini söyledi. Pekcan toplamda 846 adede ulaşan konkordato ilan eden firmalardan önemli bir kısmının İstanbul'da bulunduğunu da belirterek: "İstanbul'da 282, Ankara'Da 115, İzmir'de 65, Kocaeli'nde 46, Mersin'de 28, Bursa'da 25, Hatay'da 13 ve Kayseri'de de 13 firma bulunuyor. Diğer kentlerde de 260 firma konkordato talebinde bulundu." dedi. 

Konkordato TBMM gündeminde

Konkordato ilanı geçtiğimiz haftalarda Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu gündemine de gelmişti Marketlerde geri dönüşümsüz poşetlerin kullanımını engelleme ve egzos ölçümlerini denetime tabi tutma gibi çevre ile ilgili meselelerin yanı sıra, başta inşaat sektörü olmak üzere ekonomi gündemini uzun süredir meşgul eden konkordato ilanını düzenleyen madde ile ilgili görüşmeler halen devam ediyor.

Konkordato ilanı zorlaşıyor mu?

Özellikle inşaat firmalarının yoğun biçimde yönelim gösterdiği konkordato önlemlerini düzenleyen maddenin, Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun Teklifi kapsamında ele alınması planlanıyor. Buna göre, yeni dönemde konkordato ilanına yeni düzenlemeler getirilerek, bu ilan için gerekli raporu sunacak denetim kuruluşlarının sınırlandırılması hedefleniyor. Sözcü'de yer alan habere göre böylece raporu hazırlayan denetim kuruluşlarına kimi denetimlerin getirilmesi amaçlanıyor. 

Bir kaç ay önce 356 firmaydı

Konkordatoya yönelen firmaların sayısına ilişkin soru geçtiğimiz dönemde de Bakan Pekcan'ın gündemine gelmişti.  Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, bugüne dek 356 firmanın konkordato ilan ettiğini açıkladı. En yüksek katılımın 132 adet ile İstanbul'dan geldiğini belirten Pekcan: "Ankara'da 50, İzmir'de 27, Kocaeli'nde ise 26 firma konkordato ilan etti." dedi. Pekcan Bursa'dan 13, Hatay'dan 11, Mersin'den ise 9 firmanın katıldığını vurgulayarak: "Diğer illerden ise 88 firma konkordato ilan etti." dedi. 

Emlak Konut'tan stok adımı

Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı'nın, başta stok problemi olmak üzere konut sektörünü güçlendirecek ilkelerden oluşan bir eylem planı oluşturduğu iddia edildi. Bloomberg HT'de yer alan Sefer Yüksel ve Ceren Dilekçi imzalı habere göre, KONUTDER, GYODER ve İNDER gibi çatı kuruluşlarına gönderilen yazıda, bu oluşumlar bünyesinde faaliyet gösteren şirketlerin ellerindeki stoklar hakkında bildirimde bulunmaları istendi. Emlak Konut GYO ise KAP'a yaptığı açıklama ile medyada yer alan haberlerin gerçeği yansıtmadığını duyurdu. 

Konkordato firmalarına öncelik verilecek iddiası

Sektörün çatı kuruluşlarına Emlak Konut GYO tarafından gönderilen yazıda, GYODER, KONUTDER ve İNDER üyelerine 7 Kasım tarihi saat 12.00'a kadar ellerindeki stokları Emlak Konut ya da GYODER'e bildirmeleri istenirken, önceliğin gelir gider dengesi bozulmuş, konkordato ilan etmiş ya da bankalarla sıkıntıya girmiş firmaları verileceği iddia edilmişti. Buna göre planlanın destek paketinin çerçevesinde öncelikli olarak bankalar nezdinde takibe düşmüş firmalar ve banka kredi borçlarını azaltmak ya da kapatmak isteyen firmaların katılımı mümkün olacaktı.  

Daha ayrıntılı bilgi için Emlak Konut KAP açıklaması

Firmaların borçlarını kapatacak sistem iddiası

Yine iskanı alınmış orta segmentte konut stoku bulunan firmaların katılım gösterebileceği  uygulama, Emlak Konut'un listelerdeki gayrimenkulleri bizzat değerleme sistemine tabi tutup iskontolu bir bedelden karşılıklı rıza ile satın alınması üzerinden yürüyecek. Satın alınan bedelin yüzde 70 gibi önemli bir kısmı da bizzat o firmaların banka borçlarının ödenmesi için kullanılacak. Yüzde 30 ise bankaların kendi iş süreçlerinin yönlendirilmesi adına değerlendirilecek. Söz konusu paket bizzat Maliye ve Hazine Bakanlığı'nın kontrolünde yürütülecek ve tüm görevlendirmeler de bakanlık tarafından yapılacak. 

Konkordatoya yönelimde ilk sıra inşaatçıların

Döviz kriziyle birlikte medyada kendine geniş yer bulan konkordato haberleri inşaat sektörü açısından da işaretler vermeye devam ediyor. BBC Türkiye'ye konuşan iflas ve konkordato hukukçusu Avukat Ali Rıza Yılmaz, konkordatoya yönelimde ayakkabi ve inşaat firmalarının ilk sırada yer aldığına dikkat çekerek, inşaat sektörünün yatırım araçları karşısındaki değer yitiminin bu süreci hızlandırdığını söyledi. 

İnşaat firmaları neden konkordatoya yöneliyor?

Yılmaz, döviz kurlarındaki değişim ve Türk Lirası mevduatlarda faiz artışı nedeniyle yaşanan hareketliliğin gayrimenkulü doğru bir yatırım aracı olmaktan çıkardığına da vurgu yaptığı açıklamasında: "Parasını faize yatırdığında gayrimenkule göre daha fazla kar edeceğini düşünenler, gayrimenkul ile ilişkisini yitirdi." şeklinde konuştu.

İnşaat sektörünün reel durumu

İnşaat sektöründeki arzın gayrimenkul talebinin çok üstünde olduğunu, buna karşın fiyatların ulaşılabilir bir seviyede olmadığını belirten Avukat Yılmaz: "İstanbul'da bir gayrimenkul almak istediğinizde fiyatlar 500 bin TL'den başlıyor. Banka kredilerine başvurmak gerek. Ancak şu and konutta uygulanan kredi düzeyleri de çok yüksek. Bankaların kredi vermek istememesi de cabası." şeklinde konuştu. 

Firmaları konkordatoya sürükleyen koşullar

İnşaat sektörü özellikle 2018 yılının ikinci çeyrek dönemi sonrasında ciddi bir nakit sıkışıklığı ve borç baskısı içine girdi. Aralarında Ceylan İnşaat, Nafia İnşaat, Palet İnşaat ve Neo Yapı gibi kapsamlı konut ve altyapı projelerine imza atan firmaların konkordato taleplerindeki temel gerekçe ise "mali yapıdaki bozulma" olarak öne çıkıyor. 

Mali Yapıdaki bozulma

Son bir kaç ay içinde Türkiye genelinde konkordato talebinde bulunan firmaların hukuki mercilere başvurusunda "mali düzeyde"ki bozulmaların önemli bir yer tuttuğu görüldü. Atatürk Barajı inşasını tamamlayan ve yarım asra yakın süredir inşaat sektöründe faaliyet gösteren Palet İnşaat, Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi'ne başvurusunda "mali sıkıntılar", jeopolitik riskler ve kur hareketlerine dikkat çekti. Nafia İnşaat Genel Müdürü Emin Yıldız da döviz kurlarındaki artış sonrasında maliyetlerin 3 katına çıktığına dikkat çekerken, Ceylan İnşaat ve Yeşil GYO gibi köklü firmalarda nakit sıkışıklığı ve mali yapıdaki bozulma gerekçelerini sunmuştu.

Ayrıntılı bilgi için Hangi firmalar konkordato talebinde bulundu?

Şirketleri iflas ve konkordatoya sürükleyen koşullar

İnşaat firmalarını yoğun biçimde konkordato tedbirini yönelten sebeplerin başında ciddi borç yükü ve inşaat sektöründe satışları engelleyen yapısal faktörler yer alıyor. Konut yatırımcısını alıma sürükleyen değerlenme eğiliminin diğer yatırım araçları karşısında güçsüz kalması ve oturum amaçlı alımların da yüksek fiyat ile konut kredisi faizlerindeki yükseklik sebebiyle geri çekilmesi gibi faktörlerin etkisiyle oluşan arz fazlası, inşaat firmalarını zora sürükleyen esas unsur olarak gözüküyor.

Özellikle borçlanarak konut projesi geliştiren firmaların faizleri geri ödeme problemindeki zorluklar ve nakit sıkışıklığı zincirleme etkileşime sebep olurken, hükümetin geçici ve zamansal önlemleri de süreci düze çıkarmada yeterli olamıyor. Diğer taraftan kentsel dönüşüm hamlesindeki aksaklıklar, inşaat firmaları ve müteahhit enflasyonundaki artış sebebiyle gerçekleşen kontrolsüz ve fazla üretim satış potansiyelindeki daralmayı da beraberinde getiriyor. Son olarak döviz fiyatlarındaki artış, dövize endeksli inşaat malzemesi fiyatlarının artışı ve dövizle borçlanan firmalar için yüksek maliyet ortaya çıkarırken, iflas ya da konkordato talepleri de ağırlık kazanmaya başladı. 

İflas nedir?

İflas iş hukukunda bir firmanın borçlarının alacaklarından fazla olması ve aynı zamanda şirketin finansal verilerinin bozulmuş olması anlamına gelir. Bu durumda firma iflas istemekle yükümlü olarak tanımlanırken, firmanın iflasını istememiş olmasıİcra ve İflas Yasası'na göre suç olarak tanımlanmaktadır. Bu suçu işleyenler hakkında hapis cezası bulunmaktadır. 

Konkordato nedir?

Konkordato ise sarsılmış ve ödeme gücünü belirli oranda yitirmiş firmalara yönelik koruma uyglaması olarak gözüküyor. İyi niyetli ve dürüst borçluların korumasını amaçlayan uygulama ticaret mahkemeleri ile yürütülen görüşmeler sonrasında netlik kazanır. 

Daha ayrıntılı bilgi için Konkordato Nedir? Konkordato Şartları Nelerdir? konulu haberimizi inceleyebilirsiniz

Sektörde barter kullanımı yüzde 10'a ulaştı

Türkiye İMSAD Başkanı Erdoğan, nakit sıkışıklığı sebebiyle müteahhitler arasında aldıkları malzeme karşılığında daire verme yönteminin yaygınlık kazandığını söyledi. Sistemi yürütme eğilimindeki yöntem olarak barter kullanımının da yüzde 10'lar düzeyine ulaştığını belirten Erdoğan: "Bu oran yüzde 15'lere yaklaşırsa, sanayide ciddi sorunlar yaşanacak."dedi. 

Sektörün kamu alacakları sorunu

Türkiye İMSAD Başkanı sektörde yaşanan nakit akışı sorununun önemli bir kısmının müteahhitlerin büyük kısmının kamudan alacağını tahsil edememesinden kaynaklandığını da belirterek: "Kamunun bunları nasıl ödeyeceğine ilişkin bir plan sunması gerek. Böylece sektörde bir rahatlama oluşacaktır." dedi. 

Üçüncü çeyrekte baskı, dördüncü çeyrekte ivmelenme

Erdoğan yurt içi siparişlerde gerileme yaşandığını, maliyet ve enflasyon artışının da fiyatlara yansıtılmamasına paralel olarak düşen karlılıklar ve nakit sıkışıklığının da sektör için önemli problemlere işaret ettiğini de belirterek: "Bu sorunlar üçüncü çeyrekte de sektör için baskı oluşturacak. Açıklanan 100 günlük İcraat Programı ilkelerinini hayata geçirilmesiyle dördüncü çeyrekte sektörde ivmelenme bekliyoruz." dedi. 

Ali Ağaoğlu iflas haberlerini reddetti. Açıklamalar için Ali Ağaoğlu'ndan İflas Açıklaması başlıklı haberimizi inceleyebilirsiniz