İmar Planı Nedir? İmar Planı Çeşitleri nelerdir?

İmar Planı Nedir?

İmar planı, imar uygulamalarına esas teşkil etmek üzere yapılan belediyeler tarafından organize edilen planlardır. İmar planları kadastral parsellerin ve ya oluşturulmuş adaların daha organize hale getirilmesi taşınmazların yola cephelerinin korunması, oluşturulması yine taşınmazlar üzerinde sosyal  kültürel tesis alanlarının bulundurulması amacıyla plan notlarına işlenen planlar niteliğindedir. Bu planlar çeşitli şekillerde yapılabilir. Farklı farklı imar planları vardır, ölçekleri farklıdır. 1/1000 lik imar planı, 1/5000 lik imar planı şeklinde kamoyu olarak bilinen şekliyle imar planları mevcuttur.

Örnek vermek gerekirse, İstanbul'da bir imar planı yapılmak istendiğinde ilgili belediye başkanlığının  imar planını kendisinin yapması ve İstanbul Büyükşehir belediyesine onaylatması esastır, yani büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde ilçelerde imar planlarını yapma ve onaylama yetkisi büyük şehir belediyelerine aittir. İmar planları, imar uygulamalarının öncülleridir. imar planı çıkar, imar uygulamasıyla da uygulamaya döner. Dolayısıyla da esas olan imar planıdır. İmar planlarında her hangi bir sıkıntısı olan vatandaşın plan askıya asıldığı tarihtan itibaren 60 gün içersinde belediyeye baş vurarak itiraz etmesi ve itirazının sonucunda da olumsuz bir sonuç alması sonucunda idare mahkemelerine dava açması gerekmektedir.

İmar planı sorgulama nasıl yapılır? 

İmar durumu, taşınmazın bağlı olduğu belediyeden sorgulanabilir. Sorgulama için belediyeye bir dilekçe ile başvuruda bulunulması  ve gereken belgelerin de temin edilmesi gerekiyor. Eğer arsa sahibiyseniz kimliğiniz ile belediyeye gidip, arsa tapusu ve çap belgesini yanınızda götürmeniz yeterli olacaktır. Arsa sahibi değilseniz sahibi olmadığınız arsanın imar durumunu öğrenemiyorsunuz. 

İmar planı değişikliği nedir? 

İmar planı değişikliği, mevcut imar planının ihtiyaçları karşılamaması sonucu yenilenmesidir. İmar planlarında yer alan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine daire plan değişiklikleri zorunlu durumlarda yapılıyor. İmar planı değişikliği eğer zorunluluk gerektirmiyorsa yapılamıyor. İmar planı değişikliği ile ilgili tüm detayları İmar planı değişikliği nedir, nasıl yapılır? yazımızda bulabilirsiniz. 

İmar planına itiraz edilir mi? 

Askıya çıkan imar planına itiraz edebilirsiniz. Ancak askıda olan bir plana dava açamazsınız. Dava uygulama sürecinde olan plana açılabilir. İmar planları uygulanmadan önce, ilgili belediyede askı panosuna çıkarılır. Planın askıda kalma süresi 30 gündür. Bu planlar aynı zamanda belediyenin internet sitesinde de yayınlanır. İtirazı askı süresi içinde yani imar planı askıya çıktığı tarihten itibaren 30 gün içerisinde yapmanız gerekiyor. 

İmar planı çeşitleri 

Nazim imar planı nedir? 

Onaylı hazır haritalar üzerinde arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, bölge tiplerini, o bölgenin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde ulaşım problemlerinin çözümü gibi noktaları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olarak düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan plana nazim imar planı denir. 

Uygulama imar planı nedir?

Hazır haritalar üzerine kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan, farklı bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etap ve esaslarını ayrıntıları ile birlikte gösteren 1/1000 ölçekte düzenlenen plana uygulama imar planı denir. 

İmar Uygulamaları ile ilgili merak ettikleriniz için 'İmar Uygulamaları Nedir?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Mevzi imar planı nedir? 

Mevcut planların nüfuse yetersiz kalması ve yeni yerleşim yerlerinin kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının belirlenmesi durumunda, bu yönetmeliğin plan yapım kurallarına uyulmak üzere yapımı mümkün olan, yürürlükteki her tür ve ölçekteki plan sınırları dışında, plan ile bütünleşmeyen konumdaki, sosyal ve teknik altyapı ihtiyaçlarını kendi bünyesinde sağlayan plana mevzi imar planı denir. 

Revizyon imar planı nedir? 

Nazım ve uygulama imar planlarının ihtiyaca cevap vermediği durumlarda, planın tümü veya bir kısmının plan yapım tekniklerine uyularak yenilenmesi ile elde edilen plana revizyon imar planı denir. 

Islah (İyileştirme) imar planı 

“3290  ve  3366  Sayılı  Kanunlar  Đle  Bazı  Maddeleri  Değiştirilen  ve  Bazı  Maddeler  Eklenen 2981 Sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmelik”in 4. maddesinde yapılan tanıma göre; düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının ya da yerleşme alanlarının, sınırları belli edilerek, güncel durumları da göz önüne alınarak, dengeli, düzenli ve sağlıklı duruma getirilmesi amacıyla, güncel (halihazır) haritalar üzerine yapılan ve yapılanma koşullarını da belirleyen, 1/1.000 ölçekli imar planıdır. Hızla gecekondulaşan alanlarda ve kaçak yapılaşma görülen boş alanlarda yapılmaları öngörüldüğünden, bu planların konut ağırlıklı olması, bu arada konutlara yönelik zorunlu ve yeterli kentsel işlevler ile toplumsal ve teknik donatı alanlarını da içermesi gerekmektedir.

Mevzii (Ayrık Alan) imar planı 

Var olan planların yerleşik kişilere yetersiz kalması ya da yeni yerleşim alanlarının kullanıma açılması gereğinin ve sınırlarının ilgili yönetimce belirlenmesi durumunda, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca çıkarılan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik’in plan yapım kurallarına uyularak yapılabilen, yürürlükteki tüm planların sınırları dışında, var olan planla bütünleşmeyen, toplumsal ve teknik altyapı gereksinimlerini kendi içinde sağlayan, yazanağıyla bir bütün olan imar planıdır.

Koruma amaçlı imar planı 

2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenen sit alanlarında, etkileşim ve geçiş alanları da göz önünde bulundurularak, kültür ve doğa varlıklarının, sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda, korunması amacıyla yapılan, plan notları ve açıklama yazanağı ile bir bütün olan, nazım ve uygulama imar planlarının gerektirdiği ölçekteki planlardır.

Ek (İlave) plan 

Yürürlükte bulunan planın gereksinime yanıt vermediği durumlarda, var olan plana bitişik ve var olan planın genel toprak kullanım kararları ile süreklilik, bütünlük ve uyum sağlayacak biçimde yapılan plandır.