İmar Barışı Tebliği 2018 İmar Affı Kanunu

Türkiye genelinde 2 milyona yakın kaçak yapı sahibini çok yakından ilgilendiren "İmar Affı" kapsamından yararlanmak isteyen vatandaşlar için başvuru süresi 8 Haziran itibarıyla başladı. Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik ile sınırları çizilen kapsamda 'kamu ile imar problemi bulunan" yapıların 'yapı kayıt belgesi' ile kimliklendirilmesi ve cezai profilden çıkması hedefleniyor. Süreçten yararlanmak isteyen vatandaşlar 31.10.2018 tarihine kadar müracaat yapmak zorunda olacak. Başvuruların yapılmasının ardından ise gerekli ücretin 31.12.2018 tarihine kadar ödenmesi beklenecek. Bakanlar Kurulu ise bu kararı 1 sene uzatma hakkına sahip olacak. 

Yanlış beyan uyarısı

İmar Barışı kapsamın yürütülecek faaliyetlerde kamunun beklediği en önemli şey ise dürüstlük olacak. Konuyla ilgili bir açıklama yapan eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, yanlış bir beyan yapılması halinde resmi işlemlerde sorun yaşanacağını belirterek: "İşlemler geçersiz olur." ifadelerini kullanmıştı. Mehmet Özhaseki, süreçte 40-50 milyar TL düzeyinde de bedel toplanacağına inandıklarını belirtti. 

İmar Barışı Tebliği

Türkiye genelinde milyonlarca yapı ve bu yapılar ekseninde devletle problem yaşayan vatandaşları yakından ilgilendiren 'Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar' kapsamında, kamuoyunda İmar Barışı olarak isimlendirilen yönetmelik, 'Yapı Kayıt Belgesi mürcaatı', Yapı Kayıt Belgesi bedelinin hesaplanması ve ödenmesi, Yapı Kayıt Belgesi Verilen Hazineye ait taşınmazları satışı ve Yapı Kayıt Belgesi düzenlenmeyecek yapılar ile bu belgenin düzenlenmesi safhasında yalan beyanda bulananlar hakkındaki işlemlere ilişkin hükümleri karara bağladı. 

İmar barışı neleri kapsıyor? 

'İmar Barışı' kanunu imar ve gecekondu mevzuatına aykırı yapılmış olan bütün yapıları kapsar. 

- Belediye ve mücavir alan sınırları içerisindeki yapılar,
- 6785 sayılı Kanuna 1605 sayılı Kanun ile eklenen Ek 8 ve 8'inci maddeler gereğince çıkarılan yönetmeliğin 103 maddesi kapsamına giren alanlardaki yapılar, 
- B bendi dışında kalan sanayi, depolama, turistik ve tarımsal yapıları kapsar.  

Vatandaşlardan interaktif katılım

Bu kapsamda getirilecek en dikkat çekici düzenleme vatandaşların da sürece dahil olmasını sağlayacak interaktif düzenleme olacak. Buna göre Bakanlık, internet sitesinde bir soru baremini uygulamaya açacak ve vatandaşlar da sorularını bu baremler üzerinden bakanlık yetkililerine iletebilecek.  Bu sorulara göre çalışmalara yön verecek olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu kapsamda başvuruların seçimlerden önce başlamasını sağlamaya çalışacak. Diğer taraftan bölgelerle ilgili bilgilerin edinilmesi için il müdürlüklerinden görüş almaya hazırlanan Bakanlık yetkilileri, imar barışının kamu açısından da istimlaka engel olmadığını belirtti. 

İmar Barışı istimlaka engel değil

İmar planına göre örneğin bir yolun içinde kalmış alandaki yapıların zaten kullanılamayacak olduğunu ve imar barışının istimlaka engel teşkil etmediğini de söyleyen Bakanlık yetkilileri: "İmar planına göre bu alanları terk etmeleri gerekecek. Bir ada içinde, ya da adanın bir kısmı sosyal donatı alanı içine girmişse, sosyal donatı alanı olan kısmı terk etmek suretiyle bundan faydalanabilecekler." ifaedelerini kullandı.

Çevre ve Şehircilik bakanı Mehmet Özhaseki, Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilen ve son bir kaç haftanın en önemli gündem maddelerinden biri olan İmar Barışı uygulamasına ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Bu sabah saatlerinde gazetecilerin karşısına çıkan Özhaseki: "Bir gelir hedefimiz var. Bu 40-50 milyarlardan aşağı olmayacak." ifadelerini kullandı. 

Belediyelere dev gelir

Elde edilecek bu gelirin kentsel dönüşüm yani depreme hazırlık için kullanılacağını ve buradan elde edilecek gelirin de belediyelere yüzde 0 faizle ve 3 yıl vadeli kredi olarak kullandırılacağını dile getiren Bakan Özhaseki: "Her yıl ortalam 500 bin bağımsız birimi hedeflemeyi panlıyoruz. Bu ise bugünkü şartlarda 100-150 milyar dolarlık paranın girmesi gerek." şeklinde konuştu. 

Hedefimiz yalnızca tespit yapmak, ayrıcalık vermek değil

Bakan Mehmet Özhaseki, İmar Barışı düzenlemesi ile hedeflerinin bir tespit yapmak olduğunu ve kimseye bir avantaj vermediklerini de belirterek: "Depremsellik sonraki konu. Biz bir tespit çalışması yürütüyoruz. Bundan bir sene kadar önce başladık. Şehircilik Şura'sında önemli bir başlığımız Kentsel Dönüşüm idi. Burada toplumun bir çok bileşeni bir araya geldi ve kentsel dönüşümün temel esaslarını belirledik. Buradan ise yerinde dönüşüm ilke kararını aldık. Burada aldığımız temel kararlar vatandaşla belediyeleri bir araya getirmekti.  Mahalle bazlı çalışmalar olacak Zemin+ en fazla 5 katlı olacak. Fikirtepe gibi sorunlu bölgelerin oluşmasını engellemeyi hedefliyoruz." ifadelerini kullandı. 

İmar Barışı'nın temel ilkeleri

İmar Barışı uygulamasına vatandaşların yoğun bir ilgi göstermesi bekleniyor. Ruhsatsız ya da ruhsat ve eklerine aykırı biçimde, ya da imar mevzuatına uymayacak şekilde inşa edilmiş yapıların kayıt altına alınmasını hedefleyen yeni uygulamadan elde edilecek gelirin ise kentsel dönüşüm projelerinin finansmanına yönlendirilmesi bekleniyor. Başvurular sonrasında ise başvuruda bulunan yapılara belediye rayiç değeri üzerinden de harç alınarak Yapı Kayıt Belgesi sunulması mümkün olacak.  İmar Barışı düzenlemesi kapsamında 13 milyonu aşkın konutun ruhsat ve imar probleminin de çözümlenmesi bekleniyor. Tüm Türkiye'nin yakından ilgilendiği yeni düzenlemenin kapsamı ise şöyle:

- İmar Barışı düzenlemesinden 31 Aralık 2017 tarihinden önce inşa edilen ruhsatsız ya da ruhsat eklerine aykırı binalar yararlanabilecek. Başvuru sonrasında da bu yapılara "Yapı Kayıt Belgesi" sunulacak
- Vatandaşlar bu kapsamda başvuruda bulunmaları halinde iskan alacak ve altyapı hizmeti alabilecek. 
- Aynı zamanda Yapı Kayıt Belgesi alınan yapılarla ilgili yıkım kararları ya da tahsil edilemeyen cezalar da iptal edilmiş olacak
- İmar Barışı'ndan yararlanmak isteyen vatandaşlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilecek kuruluşlara başvuruda bulunacak. 
- Son başvuru tarihi ise 31 Aralık 2018 olarak belirlendi. Bakanlar kurulu bu süreyi 1 yıla kadar uzatabilecek. 
- Vatandaşlar yürütülen tespit çalışmaları sonrasında da arsa emlak değeri ile yapının toplam maliyetinin yüzde 3'ü oranında kayıt bedeli verecek. Bu ise 100 metrekarelik bir ev için ödenecek tutarın 2.250 TL olacağını gösteriyor. Lüks konutta ise Yapı Kayıt Belgesi alma bedeli 5 bin TL olarak tahmin ediliyor. 
- Yapı Kayıt Belgeleri ise yapının yeniden yapımı ya da kentsel dönüşüme dahil olduğu zamana kadar geçerli olacak. Yapıların yenilenmesi durumunda ise yürürlükteki imar mevzuatı hükümleri uygulanacak.

Rekor talep bekleniyor

Yeni düzenlemeyi değerlendiren sektör uzmanları ise özellikle yapılar üzerindeki yıkım kararları ve para cezalarının iptali sebebiyle vatandaşların yeni düzenlemeye yoğun bir ilgi göstermesinin beklendiğini söyledi. Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı kat irtifaklı ya da kat mülkiyetli olan ve yapı tatil tutanağı nedeni ile yıkım kararı bulunan ve kredi çekilmeyen bir çok yapının krediye uygun hale geleceğini de belirterek: 

"Çatı katlarındaki büyütmeler yasal hale gelecek. İskan olmadan cins değişikliği ile kat mülkiyetine geçiş sağlanmış olacak. Yapı Kayıt Belgesi için alınacak bedel emlak değeri üzerinden arsa tapulu yerlerde yüzde 3, kat mülkiyetli yerlerde yüzde 6 olacak” ifadelerini kullandı." ifadelerini kullandı. 

Geçmişte çıkarılan imar afları için 'İmar Affı Nedir? Geçmişte Türkiye'de Çıkarılan İmar Afları Nelerdir?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Yıkım kararı ve para cezası olan çok sayıda yapı var

Özelmacıklı, mevcutta arsa tapulu bulunan, yapı tatil tutanağı düzenlenmiş ve 3194 sayılı İmar Kanununun 32'inci Maddesi kapsamında yıkım, yine 42'inci maddesi kapsamında da para cezasına sahip olan çok sayıda yapının bulunduğunu hatırlatarak, bu yapıların zaten uygulamada yıkılmadığını söyledi. Bununla beraber 2008 yılı sonrası yapılar ve yapı ruhsatına olan aykırılıkları nedeniyle iskan verilmeyen yapılarda da elektrik ve su gibi altyapı hizmetlerindeki aboneliklerde önemli problemlerin yaşandığını dile getiren Özelmacıklı: 

"Bu türdeki yapılarda şantiye elektriği ve suyu kullanılarak süzme sayaçlar ile paylaşımlar yapılmaya çalışılıyor. İmar Barışı bu aksaklıklarında önüne geçmiş olacak" şeklinde konuşştu. 

Kentsel dönüşüm uyarısı

Altın Emlak Genel Müdürü Özelmacıklı, ilgili düzenlemelerin yapıları risksiz veya depreme dayanıklı hale getirmediğini ve İmar Barışı uygulamasının da bu anlamda kentsel dönüşüm faaliyetlerini aksatmaması uyarısında da bulundu. Arsa tapulu ve eski yapılar için riskli yapı tespit raporunun zorunlu olması gerektiğini ve bunlara Yapı Kayıt Belgesinin bile verilmemesi gerektiğini söyleyen Mustafa Hakan Özelmacıklı: 

"Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bu kısa sürede talepleri karşılaması da çok zor. Belki de yapı denetim şirketleri veya riskli yapı tespit şirketlerine yetki verilebilir. Çalışmaya belediyeler destek olmalı. Dosyalarında yıkım kararı bulunan binalara tebligatlar göndermeli. Çünkü birçok malik sahip olduğu yapılardaki ruhsata aykırılıklardan da habersiz" ifadelerini kullandı. 

İmar Barışı hangi binaları kapsıyor? merak ediyorsanız 'İmar Barışından Kimler Yararlanabilir?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

İMAR BARIŞI NEDEN GEREKLİ?

İmara uygun yapı stoğu toplamın yüzde 35'i

Mehmet Özhaseki, Türkiye'de bulunan toplam 26 milyon 358 bin yapıdan yüzde 35'inin imara uygun olduğunu ve yasa ile birlikte vatandaşlara 'yapı değerini belirleme' olanağı tanıdıklarını vurguladı. İmar Barışı ile elde edilecek 35-40 milyar TL'nin kentsel dönüşüme harcanacağını söyleyen Özhaseki: "Şayet kentsel dönüşüme girerlerse bu parayı, belediyelere sıfır faizli para olarak vereceğiz. Türkiye'yi depreme hazırlayacağız. Bu para kaybolmayacak. Sağlam, kimlik ve kişilikli binalar oluşturacağız." şeklinde konuştu. 

Son 100 yılda 6 ve üzeri yıkıcı deprem sayısı 56

Bakan Özhaseki, Türkiye'nin deprem kuşağı üzerinde bulunduğunu ve son 100 yıllık periyotta Türkiye'de 6 ya da üzerinde şidette yıkıcı deprem sayısının 56 olduğunu belirterek: "Ölen insan sayısı 83 bin, mali kayıp ise 100 milyar dolar." ifadelerini kullandı. İzmir'in de 1. Derece deprem bölgesinde bulunduğunu ve Kentsel Dönüşümün bir an önce ele alınması gerektiğini vurgulayarak:

"Karabağlar'da dönüşüm başladı. İnşaat çalışmaları başladı ve 50 bin konutluk bir yer var. Bu konutların bir kısmı kamuya ait. Bir kısmı ise vatandaşlara ait. Bakanlığa geçen konutları ise satmayacağız. 3. etap ise yakında bitecek. Karabağlar kentsel dönüşümü yepyeni modern bir mahalle sağlayacak. Herkes rahat edecek." dedi. 

Sorunlu bina sayısı 15 milyona yakın

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, "Tahmin ettiğimiz rakamlarımızı yakaladık. Tespitlerimiz doğruydu." ifadeleini kullandı. Bakan Özhaseki, başvuruların başladığı 3-4 günlük zaman içinde 270 bin bağımsız birimin devletle barışmak için girişimde bulunduğuna dikkat çekerek: "Vatandaşlar devletle kavgalı olmaktan bıkmışlar Şimdi bunları sona erdirecek yasa geldi. Halkta müthiş bir memnuniyet var. İnternet ve il müdürlüklerine de binlerce vatandaş başvuru yapıyor" şeklinde konuştu. 

26 milyon konutun 13 milyonu sorunlu

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mücahit Demirtaş, herkesin yaşadığı bölgede ve binasından mutlaka bir problem yaşadığını ve Türkiye genelinde bulunan 26 milyon konutun en az 13 milyonunun da imar problemi bulunduğunu belirterek:"Sorunları gidermek için Başbakan Binali Yıldırım da tüm sorunları kapsayacak kanunlar manzumesi oluşturulması yönünde talimatı var. Meclisin tatile girmesi nedeniyle bu düzenlemeleri yerine getiremedik." şeklinde konuştu. 

İmar Barışı başvuru detayları için 'İmar Barışı Başvurusu Nasıl Yapılır?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

İmar barışı kaçak konut değerini artıracak 

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nden geçen "İmar Affı" düzenlemesi ile, konut kredisi piyasasına dahil olan konut sayısında da önemli bir artış bekleniyor. Yeni düzenleme ile  "Yapı Kayıt Belgesi" alan ve böylece kaçak statüsünden çıkan konutların değerinde de önemli bir artış yaşanacak. Gazete Habertürk'ten Erdem Aktürk'ün haberine göre, konut kredisine uygun olmayan 300.000 TL'lik bir konut, konut kredisi olanağını kazandıktan sonra 350.000 TL'ye satılabilecek.

Konut-işyeri değerleri etkilenecek

Türkiye Veri İşleme Merkezi - TUVİMER verilerine göre İstanbul'da kaçak konumda bulunan ve krediye uygunluk arz etmeyen konutlar, kredi olanağı bulunan muadillerine kıyasla yüzde 16 oranında düşük bir bedelle satış potansiyeli taşıyordu. İmar Affı ile birlikte Konut Kredisi makasının içine giren bur daireler, aynı nitelikle yapıların satış değerlerine yükselmiş olacak. Böylece 300.000 TL'lik konut kredisine uygun olmayan bir konutun, 350.000 TL'ye satılır hale gelmesinin de önü açılmış oldu. 

Krediye uygun hale gelecek yapı sayısı 1.7 milyon

Konuyla ilgili açıklama yapan TÜVİMER Strateji ve İş Geliştirme Direktörü Ömer Türkoğlu, İstanbul'da imar barışından etkilenecek ve krediye uygun hale gelecek yapı sayısının 1.7 milyon adet olarak tahmin edildiğini söyledi. Ortalama metrekare değerlerinin 3.120 TL, ortalama büyüklüğünün 105 metrekare ve toplam değerinin 556 milyar TL'yi bulduğu bu konutların fiyatlarının yeni statüyle yüzde 16'lık artış yaşayacağını vurgulayan Türküoğlu: "Yüzde 16 oranında bir artışla 89 milyar TL'lik ek bir değerin oluşumunu bekliyoruz. Böylece tolamda 645 milyar TL'lik bir hacim ortaya çıkacak." şeklinde konuştu. 

2.6 trilyonluk ekonomik değer

Zingat.com CEO'su Ahmet Kayhan da imar affı ile birlikte Türkiye'de 13 milyona yakın olduğu tahmin edilen imarsız yapınını yasal statü kazanacağına dikkat çekerek: "Her bağımsız üniteye tahmini olarak 200.000 TL değer biçersek, toplamda 2.6 trilyonluk bir ekonomik değer oluşturmuş olacağız. İmar affı ile birlikte kısa vadede edinilecek vergilerle ekonomiye 50-60 milyar TL değerinde vergi girişi sunulacak." ifadelerini kullandı.

İmar barışından sonra sert önlemler geliyor

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, Türkiye genelinde 15 milyon yapıyı ilgilendiren "imar barışı" düzenlemesinin ardından, "yeniden kaçak yapılaşmaya meydan vermemek" adına sert önlemlerin alınacağını söyledi. Hürriyet'e açıklamalarda bulunan Bakan Özhaseki, "kaçak yapı" inşa eden ve ettirenlerin en az iki sene içeri girmesi gerektiğine işaret ederek, belediyeleri de aldıkları yıkım kararlarını uygulamamakla eleştirdi. 

Yeni bir imar barışı gelecek mi?

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, imar barışının kaçak yapılaşmaya yol açacağı şeklindeki eleştirilere yanıtında: "Geriye dönük bakıldığında farklı dönemlerde 13 tane imar affı çıkarıldı. Böyle olunca eleştiriler geliyor. Bir korku ve tedirginlik yaşanıyor." dedi. Yapılan her düzenlemede kötü yapılaşmanın önünün açılıp açılmayacağı yönünde bir şüphenin uyandığını ancak bu seferki düzenlemede bu tip bu sorunun yaşanmayacağını belirten Özhaseki:

"Bu kez olmaz. Kaçak yapılaşmayı hızlandırır mı? Hayır. Bunun teminatı var. Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nca alınan bir karar. Kamu hizmeti yapan kamu görevlilerine hapis cezasına hükmediyor. Eskiden çok uygulanmamış ancak Yargıtay'a müracaat edilmiş. Hükmü erteleme istenmiş ama Yargıtay da kabul edilmemiş. Yatmak zorundasın demişler. Artık yapan da yaptıran da göz yuman da en az 1 sene hapis yatacak...,"  şeklinde konuştu. 

Yapı Kayıt Belgesi ile ilgili tüm ayrıntılar için 'Yapı Kayıt Belgesi Nedir, Nasıl Alınır?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

Müteahhit ya da belediye başkanı fark etmez...

Açıklamasında imar barışı ile birlikte kayıt altına girerek şimdiye kadar yapılanların cezasını yazarak belli bir bedelde uzlaştıklarını belirten Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, halen mevcut kaçak binalarla ilgili olarak 1 sendeen 5 seneye kadar değişen hapis cezalarının uygulanmakta olduğuna işaret etti. Bakan Özhaseki, bu cezanın hükmün ertelenmesi ya da geriye bırakılmas gibi sebeplerden ertelendiğini hatırlatarak:

"Cezanın alt sınırını 2 yıl 1 güne çıkartmalıyız. Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne bunları milletvekillerine de anlatacağım. Kaçak yapıyı yapanı da içeri atacaksın. Müteahhit ya da Belediye Başkanı fark etmez. Kaçak yapı yapanlar da göz yumanlar da iki sene yatmayı göze alacak." dedi. 

Belediyelere eleştiri: Kararı uygulayan varsa beri gelsin

İmar barışının devlet ile vatandaş arasındaki ihtilafı sona erdirme amacıyla biçimlendiğini ve yeni önlemlerle mahkemelik durumların veyahut ceza durumlarının kalktığını söyleyen Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki: "Yeni düzenleme ile yıkım kararları varsa, bunalrı da kaldırıyoruz. Şimdiye dek yıkım kararı alan ve bu kararı uygulayan belediye varsa lütfen bana söylesin. İmar barışıyla da bu işi kayıt altına alarak sabitelemeyi planlıyoruz. Şimdiye dek hata yapanların cezasını da yazıp belli bir bedel alıyoruz." ifadelerini kullandı. 

İmar Yasası vatandaşlara ne sağlayacak?

Yine imar barışı öncelikli olarak ruhsata aykırı olarak inşa edilen ya da ruhsatı bulunmayan yapıların kayıt altına alınmasını hedefliyor. 31 Aralık 2017 tarihinden önce inşası gerçekleştirilen konut ve işyerlerinin Çevre ve Şehircilik il Müdürlüklerine Başvurlamaları halinde de tapu nitelikli bir hüviyete sahip olmaları bekleniyor. Başvuru yapan kişilere, binaya ait kaç daire olduğu, yüzölçümü ve bu birimlerin metrekaresi gibi alanlarda da bilgi verilecek.

'İmar Affı ile ilgili tüm detayları 'İmar Affı nedir, neleri kapsar?' yazımızdan öğrenebilirsiniz. 

Yıkım kararları durdurulacak

Konuyla ilgili girişimlerde bulunan ve başvurularını zamanında yapan vatandaşların en önemli kazanımlarından biri ise, kayıt bedeli yatıranların aldıkları belge ile binalarının yıkım kararlarını durdurma şansına sahip olmaları olacak. Bu durumda da belediyeler yıkım sürecini durduracak ve yenileme ya da yıkım istenmesi halinde de belediyenin mevcut imarı baz alınacak. Bununla birlikte usulsüz uygulamalara da izin verilmeyerek suistimallerin de önüne geçilmiş olacak. Bu sayede imar düzenlemesinin gündeme gelmesinden yararlanmak isteyenlere de izin verilmemiş olacak. 

15 milyon yapıyı ilgilendiriyor

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Türkiye genelinde yaklaşık 15 milyon yapıyı yakından ilgilendiren düzenleme için faaliyetlerini sürdürüyor. Bu binaları kayıt altına almak için çalışmalarını hızlandıran bakanlık, iskan kaydının ardından sağlamlık şartı karşılığında "iskan" izninin önünü açmayı planlıyro. Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, sürecin 26 milyon yapının yüzde 60'lık kısmı ilgilendirdiğini ve kaçak yapılaşma sorunun çözümü için çürük olmayan bağımsız birimlerde de vatandaşın imara ve iskana aykırılı bildirmesi gerektiğini söyledi. Özhaseki, bu başvurunun vatandaşa yük oluşturmayacağına da dikkat çekerek: "Cüzi bir ücret ödenmesi karşılığında kayıt altına almayı olanaklı kılacak düzenlemeyi Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunacağız." dedi.

100 metrekare ev için iskan bedelleri

Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre vatandaşların bu husustaki maliyetleri, bağımsız birimin inşaat maliyetinin yüzde 3'ü seviyesinde olacak. Bu konuda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından emlak vergisi için kullanılmakta olan bina inşaat maliyet cetveli baz alınacak. Bu tutar konutlarda 750 TL'den başlayacak ve 4 bin 548 TL'ye kadar çıkabilecek. Bununla birlikte lüks ve 1'inci sınıf inşaatların çıkarılması halinde ortalamada 100 metrekarelik bir ev için iskan karşılığı ödenen tutarın 1.340 TL ile 1.896 TL arasında olacağı tahmin ediliyor. Fiyatlar şu şekilde uygulanacak:

- Lüks Konutlarda: 4 bin 548 TL
- 1. Sınıf Konutlarda: 2 bin 838 TL
- 2. Sınıf Konutlarda: 1.896 TL
- Basit konutlarda: 750 TL 

İmar barışı için dev kaynak

Diğer taraftan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın bu husus için 3 milyar TL'lik kaynak elde etmeyi hedeflediği öğrenildi.  Habertürk'ten yer alan Erdem Aktürk imzalı habere göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı "imar barışı"ndan elde edeceği bu tutarı kentsel dönüşüm faaliyetlerine aktarmayı planlıyor. 

İmar Barışı ile ilgili bilinmesi gerekenler 

İmar barışında yanıt bekleyen 7 soru 

Ayrıntıları  eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki tarafından açıklanan "imar barışı" uygulaması, tüm ülkenin gündemine girdi. Çok sayıda vatandaş "imar affı" düzenlemesinin kendisini de kapsayıp kapsamadığı sorularını sormaya devam ederken, hukukçular da sürecin ayrıntılarına ilişkin önemli açıklamalayar yapmaya başladı. Kentsel dönüşüm sürecini yakından takip eden Avukat Şenol Saltık da, "imar barışı" ve "yapı kayıt belgesi" düzenlemesine ilişkin kritik sorulara yanıt verdi. 

İmar barışı ve yapı kayıt belgesi hakkında 7 kritik soru

Türkiye'de ilk olarak 1966 yılında 775 sayılı yasa ile sunulan "İmar Affı" düzenlemesinin 1984 yılında yürürlüğü koyulan 2981 sayılı kanun ile daha geniş bir kapsama kavuştuğu bilgisini veren Avukat Saltık, yakın dönemde yasalaşacak yeni İmar Affı ile tüm imara aykırı binalara "Yapı Kayıt Belgesi"nin oluşturulacağını söyledi. 

Soru 1: Yapı Kayıt Belgesi Hangi Binaları Kapsayacak?

Avukat Şenol Saltık, düzenlemeni 31.12.2017 tarihinden önce inşa edilmiş olan, inşaat ruhsatı bulunmayan ve inşaat ruhsatı eklerine de aykırı biçimde inşa edilmiş bina sahiplerini kapsadığını belirterek: "Bina sahiplerinin, 31.12.2018 tarihine kadar, Bakanlığın yetkilendirdiği yapı denetim kuruluşlarına başvurması şartıyla, Yapı Kayıt Belgesi verilecektir. Başvurular, Bakanlığın oluşturacağı Yapı Kayıt Sistemine işlenecektir." dedi. 

Soru 2: Yapı Kayıt Belgesi İçin Ne Kadar Ödenecek?

Yapının tahmini değeri ile binanın bulunduğu arsanın emlak değeri toplamı baz alınarak "yüzde 3" oranında harç alınacağını söyleyen Şenol Saltık: "Arsanın emlak beyan değeri, bağlı olduğu Belediyelerde, m2 birim bedeli olarak kayıtlıdır. Ancak, binanın yaklaşık maliyetinin nasıl hesaplanacağı yasada belirtilmemiştir." dedi. Saltık, Yapı Kayıt Belgesi ile birlikte Kat Mülkiyeti ve Cins Değişikli kuruluş işlemlerinin yapılması istenmesi halinde, bu bedeller üzerinden yüzde 6 oranında harç alınacağını da hatırlatarak: "Kat Mülkiyeti tesis edilebilmesi için, yapı sahiplerinin en az yarısının muvaffakati şarttır. Kat Mülkiyeti kuruluşu ve cins tashihi işlemleri için, yapı kayıt belgesi yeterli olacak, iskan ruhsatı istenmeyecektir." ifadelerini kullandı. 

Soru 3: Binalar hazineye ait taşınmazları üzerinde ise ne olacak?

Saltık, hazineye ait taşınmazlar üzerinde inşası gerçekleştirilen binaların durumuna ilişkin düzenlemenin ilgili yasa maddesinin 8'inci fıkrası kapsamında ele alındığını ve buna göre de hazine arazisinin üzerine yapılmış binaların öncelikle bakanlığı tahsisinin gerçekleştirileceğini belirterek: "Rayiç Bedeli karşılığında, yapı kayıt belgesi sahiplerine Bakanlık tarafından satılacaktır. Hazine arazisi üzerine gecekondu inşa eden vatandaş, halihazırdaki mevzuata göre de hazineden bedeli karşılığında işgal ettiği arsayı alabilmektedir." dedi. 2981 sayılı yasa  kapsamında gecekondu saiplerinin de üzerinde bulundukları hazine arazini öncelik hakkı ile satın alma şanslarının bulunduğunu belirten Saltık: "Kanunla getirilmek istenen yeniliğin kapsamı ve vatandaşa ne gibi bir avantaj sağlayacağı anlaşılamamıştır" ifadelerini kullandı. 

Soru 4: Yapı Kayıt Belgesi ne gibi yararlar sağlayacak?

Yapı kayıt belgesine sahip binaların altyapı hizmet aboneliklerinin yapıldığını ve  bu binalara ilişkin yıkım kararları ve tahsil edilmemiş idari para cezalarının iptal edileceği bilgisini de veren Avukat Saltık: "Eskiden yapılmış olan birçok kaçak binada, elektrik, su ve doğalgaz aboneliği zaten mevcuttur. Buradaki asıl avantajın para cezaları ve yıkım kararlarının iptal edilmiş olmasıdır. " dedi. Saltık, buna karşın imar dosyasında yıkım kararı bulunan pek çok binanın da senelerdir yıkılmadığının bilindiğini belirterek, bu durumda da yapı kayıt belgesi sisteminden toplanan harçlarla fayda sağlayacak asıl aktörün bakanlık olduğunu dile getirdi. 

Soru 5: Yapı Kayıt Belgesi ile Kentsel Dönüşüm Kapsamına girme arasındaki ilişki nedir?

Yenilikle birlikte iskan ruhsatı bulunmayan bir binanın Kentsel Dönüşüm Kapsamına girebilmesi için öncelikli olarak Yapı Kayıt Belgesi alma zorunluluğunun oluştuğunu da belirten Avukat Şenol Saltık: "Bakanlar Kurulu tarafından alınan, 21.03.2016 tarih ve 2016/8663 tarihli Karar uyarınca, Gecekondu Sahiplerinin, 6306 sayılı yasadan faydalanabilmesi için çeşitli imkanlar tanınmıştır. Kentsel Dönüşüm Yasası uyarınca, iskan ruhsatı bulunmayan yapılar direkt olarak kentsel dönüşüm kapsamına alınırken, bahse konu yasa yürürlüğe girdikten sonra, ancak yapı kayıt belgesi aldıktan sonra, kentsel dönüşümden faydalanabilecektir" dedi. 

Soru 6: Yapı Kayıt Belgesinin Hukuki Geçerliliği nedir?

Avukat Saltık, Yasa tasarısında bulunan kimi hükümlerin yapı kayıt  belgesinin geçici bir nitelik taşıdığı ve hukuki geçerliliğinin de tartışmalı olduğunu gösterdiği yorumunda da bulunan Saltık, yapı kayıt belgesinin iskan ruhsatı benzeri bir güvence sağlamadığı ve hatta yapı kayıt belgesi alınmış olsa dahi binanın riskli alan kapsamında değerlendirilebileceğinin anlaşıldığını söyledi. Avukat Saltık, yasa tasarınının 16/6 madde fıkrasında bu hususun açık biçimde kabul edildiğini dile getirerek: 

"İlgili maddeye göre, yapı kayıt belgesi almış binalar, 6306 sayılı yasanın EK1 maddesinin uygulanmasına engel teşkil etmez denmiştir. İlgili Kanunun EK1 maddesi imar mevzuatına aykırı yapıların yoğun olduğu bölgelerin, Bakanlar Kurulu tarafından, riskli alan ilan edilebileceğini düzenlemektedir. " dedi. 

Soru 7:  Yapı Denetim Mevzuatına ilişkin değişiklikler nelerdir?

Avukat Şenol Saltık, 4708 sayılı Yapı Denetim Kanununun 1'inci maddesine göre binasını kendisi yapmak isteyen ikişilere sağlanan kolaylıkların da kaldırıldığını hatırlatarak: "Yapı Denetim hizmetine ilişkin ücretlendirme sabitlenmiştir. Yapı denetim sisteminde bir dizi değişikliler yapılarak, yapı denetim firmalarının müteahhitler tarafından yönlendirilmesinin önüne geçilmek istenmiştir." ifadelerini kullandı.