İNDER Başkan Vekili Keçeli'den önemli açıklamalar

İNDER Başkan Vekili Engen Keçeli, 2010 ile 2016 yılları arasında konut balonu olduğuna yönelik izlenimin bulunduğunu belirterek, son 3 yılılk periyotta yaşanan gelişmelerin bu izlenimin doğruluğunu gösterdiğini vurguladı. Keçeli: "Konut piyasasındaki arz talep dengesizliği balon oluşumunun temel nedenidir." dedi. 

Yapısal sorunlar zamanında çözülmeliydi

Keçeli, ulaşılan noktada konut üreticileri ve bankaların finansal başarısızlıklar yaşayacağı anlamının çıkmaması gerektiğini ve sektörün de öz eleştiride bulunması gerektiğini vurgulayarak: "İşler iyi giderken yapısal sorunları düşünmeliydik." ifadelerini kullandı. Sektördeki balon alğısının en önemli sebebinin piyasanın regüle edilememesi oludğunu ve arsa, inşaat, finansman ya da mülkiyet edinme gibi bileşenlerin çok iyi kurgulanması gerektiğini söyleyen Keçeli: "Konut geliştiricilerini piyasa ile baş başa bırakmak en doğru yaklaşım değil.Bu kapsamda, en geç 2-3 yıl içinde tam olarak toparlanabilecek konut-inşaat sektörünü, bugün yaşadığı sorunlarla baş başa bırakmak doğru bir yaklaşım değildir. Hatırlanacağı gibi turizm sektörünün geçtiğimiz yıllarda yaşadığı kriz karşısında, devletin yaklaşımı destekleyici olmuş ve sektör tekrar altın çağına dönmüştür." dedi. 

Kısa dönemli destekler yetmez

Keçeli konuşmasında sektöre uzun dönemli bir plan ekseninde sunulacak desteğin önemine işaret ederek mevcut stokun beli bir finansal destek ile taşıyarak fiyatlar istikrar kazanıncaya kadar piyasanın yapıcı bir faaliyet olarak tasarlanması gerektiği üzerinde durdu. Sektörün pozitif bir katkı sunacağına da işaret eden Keçeli: " Keçeli “Bugünkü tabloyu, konut fiyatlarının piyasa koşullarında düzeltilmesi için olağan bir süreç olarak değerlendirmek de mümkün" ifadelerini kullandı.

Artan fiyatlar ve yeniden balon tartışması

Türkiye'de gayrimenkul sektöründe yaşanan hareketlilik ve fiyat yelpazesindeki yukarı ivmelenme, balon tartışmalarının sürekli gündemde kalmasına yol açmıştı. 2017 yılında da  Uluslararası Para Fonu IMF tarafından yayınlanan Küresel Konut İzleme Raporu'nda Türkiye, dünya konut fiyatlarının en çok yükseldiği 7. ülke olarak gösterilince, fiyat artışının balon olgusuyla ilişkili olup olmadığı yeniden değerlendirilmeye alınmıştı.

Destek Menkul Değerler'den Konut Raporu ve balon tartışması

Türkiye gayrimenkul sektörünün "balon" kriterlerini yerine getirip getirmediğini anlamak üzere bir rapor hazırlayan Destek menkul Değerler Araştırma Departmanı bu olgunun Türkiye'deki varlığını reddetti. Türkiye ekonomik konjonktüründe inşaat ve konut sektörünün çok önemli bir paya sahip olduğunu vurgulayan rapor, yan sanayi ve yapı malzemeleri sektörleri ile birlikte ekonomik büyüme içerisindeki payın çok daha belirlgin bir hale geldiğini belirtti.  Raporda:

"İnşaat Sektörü’nün GSYİH içindeki payı %6 olarak görülüyor bu da arz fazlası sorunu olabileceğini gündeme getiriyor. Türkiye’nin büyümesi Emek-yoğun sektör olan inşaat sektörüyle paralel hale gelmiş durumda ve özellikle İstanbul yeterli alana sahip olmamasına rağmen inşaat yapımı ve konut satışında yüzde 17.8 ile ilk sıralarda yer alıyor." ifadelerine yer verildi. 

Diğer temel değerler
Destek menkul değerler tarafından hazırlanan raporda konut sektörüne ilişkin temel kriterlerde şu bilgilere ulaşıldı:

- Tüketici Güven Endeksi: TÜİK ve TCMB tarafından yürütülen tüketici eğilim anketleri, güven endeksinin Aralık ayında bir önceki yıla göre yüzde 5.8'luk artış gösterdiğini dğruladı. Bu artış konut satışlarındaki artışın önemli tayanaklarından birini oluşturdu. 

- Sektör temsilcilerinin görüşü: Sektörün aktif aktörlerine göre konut fiyatları 2015 yılında yüzde 20 düzeyinde artış gösterdi. Bu ise konutun en kârlı yatırım oludğunu doğruladı. Yabancıların da Türkiye'ye ilgisinde önemli bir artış gözlemlendi. Türkiye konut fiyat artışıyla dünyanın en önemli kurumlarının araştırmalarına girdi.

- Balon riski yok: Rapora göre yabancıların yüksek ilgisi il birlikte konut fiyatlarındaki düşkünlüğün düşük gelirli ailelerin konut sahibi olmasına olanak tanımıyor. Uzun vadede ise konut talebinin konut arzını karşıladığı belirtilirken, konut sektörende en azından şimdilik balon olmadığı gözüküyor.