Yapı ruhsatlarında tarihi düşüş

2018 yılı bütününde belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatları tüm kategorilerde ciddi bir düşüş yaşadı. Bir önceki yıla göre kayıp bina sayısı bazında yüzde 36.7 ve yüzölçümü bazında da yüzde 48.9 olurken, değer açısından yüzde 35.8 ve daire sayısı açısından da yüzde 53.3'lük bir düşüş yaşandı. 

Toplam yüzölçüm istatistikleri

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan verilere göre 2018 yılı toplamında yapı ruhsatı alınan binaların önemli bir kısmı konut olarak belirlendi. Toplam 143.8 milyon metrekare olan yüzölçümü içinde 73.5 milyon metrekare konut, 43.6 milyon metrekare ise konut dışı statüsünde yer aldı. 26.7 milyon metrekarelik kısım ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti. 

Ocak-Eylül döneminde durum neydi?

Belediyelerin verdiği yapı ruhsatları, 2018 yılının Ocak-Eylül döneminde büyük bir düşüş kaydetti. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Yapı İzin İstatistikleri'ne göre bu dönemde bina sayısı olarak yüzde 41.4, yüzölçümü olarak yüzde 55,1 , yapı değeri olarak yüzde 44.7 ve daire sayısı olarak da yüzde 58.6 oranında kayıp yaşandı. Bu dönemde yapıların toplam yüzölçümü 105.9 milyon metrekare seviyesine ulaşırken, en büyük pay 54.9 milyon metrekare ile konut oldu. Konut dışı yapılar ve ortak kullanım alanları ise diğer kısımları oluşturdu. 

Özel sektörün payı büyük

Bu dönemde edinilen yapı ruhsat oranlarında en büyük sahiplik ise özel sektörün oldu.Özel sektörün yapı 84.3 milyon metrekare olurkan devletin payı 20.1 milyon metrekare ve kooperatiflerin payı ise 1.4 milyon metrekare olarak belirlendi. 

Ocak - Eylül Döneminde Ruhsat Alınan Daire Sayısı ve Paylaşımı işe şöyle
- Toplam: 483 bin 356 
- Özel Sektöre Ait kısım: 441 bin 147
- Devlet Sektörüne Ait Kısım: 39 bin 262
- Yapı Koop. Ait Kısım: 4 bin 947 

Düşüş 6 aylık periyotta saptanmıştı

2018 yılının ilk yarısında yapı ruhsatı alan yapıların yüzölçümü yüzde 41.8 oranında düştü. Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarındaki gerileme bina sayısı bazında yüzde 28.1, değer bazında yüzde 28.2 ve  daire sayısı bazında da yüzde 46.1 oranında düştü. 

En yüksek yapı ruhsatı konutta

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2018 Ocak-Haziran dönemine ait Yapı İzin İstatistikleri'ne göre, bu dönemde yapı ruhsatı verilen binaların toplam yüzölçümü 75.3 milyon metrekare olarak ölçüldü. Bu toplamda en yüksek dağılım 39.2 milyon metrekare ile konut, 22 milyon metrekare ile konut dışı kategorisi yer tuttu. Ortak kullanım alanları ise 13.8 milyon metrekare olarak belirlendi. 

Düşüş uzun süredir devam ediyordu

Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsat oranları 2018 yılının ilk üç aylık döneminde düşüş yaşadı.Düşüş oranları 2017 yılının aynı dönemine göre bina sayısı bazında yüzde 23.5, yüzölçümü açısından yüzde 32.9, değer açısından yüzde 19.8 ve daire sayısı açısından da yüzde 41.9 seviyesini buldu. 

2018 yılı 1. Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri

Türkiye İstatistik Kurumu tarafından dün yayımlanan Ocak-Mart 2018 dönemine ait Yapı İzin İstatistikleri'ne göre 2018 yılının birinci çeyrek döneminde yapı ruhsatı alan binaların toplam yüzölçümü 30.8 milyon metrekare seviyesini buldu. Bunların 15.3 milyon metrekaresi konut, 10 milyon metrekaresi ise konut dışı niteliği taşırken 5.5 milyon metrekarelik kısım ise ortak kullanım alanı olarak gözüktü. 

Yapıların kullanım amacına göre sınıflaması

Aynı dönemde Yapı Ruhsatı alan binaların kullanım amacına göre sınıflamasında ise  19.9 milyon metrekarelik kısmın iki ya da daha fazla daireli ikamet amaçlı binaların büyük bir yer tuttuğu görüldü. 2.9 milyon metrekarelik kısım ise kamu eğlence, eğitim, hastane ve bakım kuruluşları binaları izledi. Diğer taraftan özel sektör 23 milyon metrekare ile alınan ruhsatlar içinde en büyük paya sahip olurken, devletin payı 7.5 milyon metrekare oldu. 0..4 milyon metrekarelik kısım ise yapı kooperatifleri tarafından inşa edildi. Özel sektörün toplam 135 bin 521 adet daire içindeki payı 119 bin 195, devlet sektörünün payı ise 15 bin 36 olarak ölçüldü. Yapı kooperatiflerinin payı ise 1.290 adet olarak ölçüldü. 

Yapı Kayıt Belgesi ile ilgili tüm merak ettikleriniz için 'Yapı Kayıt Belgesi Nedir, Nasıl Alınır?' konulu yazımızı inceleyebilirsiniz. 

En yüksek pay İstanbul'un

Yapıların toplam ev sahipliği açısından ise ilk sırada İstanbul 3.8 milyon metrekare ile ilk sırada yer aldı. İstanbul)un 1.8 milyon metrekare ile Ankara izlerken, Antalya 1.5 milyon metrekare ile üçüncü sırada yer aldı. Yüzölçümü açısından en düşük şehirler ise Bayburt, Tunceli ve Muş olarak belirlendi. 

İmar Barışı hakkında ayrıntılı bilgi için İmar Barışı haberimizi inceleyebilirsiniz

Geçen yıl ne olmuştu?

Türkiye konut ve yapı sektöründe konut stokundaki artış eğilimine karşın, yapı izin istatistiği başvurusu yapan ve ruhsat alan bina ve daire sayısındaki artış eğilimi devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2017 yılı bütününe ait Yapı İzin İstatistikleri'ne göre bina sayısı, daire sayısı, yüzölçümü ve değer kategorilerinin her birinde dikkate değer gelişimler kaydedildi. 

2017'de yapı ruhsatı alan bina ve daire sayısında sıçrama

TÜİK tarafından yayınlanan verilere göre 2017 yılı içinde belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatları bir önceki yıla göre bina sayısı bazında yüzde 16.2 ve daire sayısı bazında da yüzde 32.3 artış kaydetti. Yapı ruhsatı alınan yüzölçümünde yüzde 16.2'lik gelişme kaydedilirken değer bazında da yüzde 56.8'lik bir artış saptandı.

Alınan ruhsatları büyük kısmı konut

Aynı dönemde ruhsat alan yapıların toplam yüzölçümü 270.7 milyon metrekare seviyesine ulaşırken, bu toplam içinde en yüksek pay konutun oldu. 151.5 milyon metrekare olarak ölçülen konutu, 59.7 milyon metrekare ile konut dışı ve 59.5 milyon metrekare ile de ortak kullanım alanı statüsündeki ruhsat alımları izledi.  Yine kullanım amacı kriteri itibarıyla da 208 milyon metrekare ile en yüksek paya iki ya da daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. 15.3 milyon metrekarelik kamu eğlence, hastane veya bakım kuruluşları binaları da, daire amaçlı yapıların ardından geldi. 

En yüksek pay özel sektörün

Tüm bu yapılaşmada en yüksek pay 228 milyon metrekare ile özel sektörün oldu. Özel sektörü 37.2 milyon metrekare düzeyiyle kamusal yatırımlar izlerden, yapı kooperetiflerinin payı ise 5.5 milyon metrekare oldu. Özel sektöre ait daire sayısı 1 milyon 221 bin 846, devlete ait daire sayısı 83 bin 762 ve yapı kooperatiflerine ait daire sayısı ise 17 bin 510 adet oldu. Böylece toplam ruhsat alan daire sayısı da 1 milyon 323 bin 118 adede yükselmiş oldu. 

Alınan ruhsatların büyük çoğunluğu İstanbul'da

Alınan ruhsatların yüzölçümü bazında en yüksek payı İstanbul'da ölçüldü. İstanbul'da 49.6 milyon metrekarelik bir paya ulaşılırken, Ankara 28.9 milyon metrekare ile ikinci, Bursa ise 15.2 milyon metrekare ile üçüncü oldu. Alınan ruhsatların yüzölçümü bazındaki en düşük payı Şırnak, Muş ve Kilis olraak belirlendi. Yine daire sayıları bakımından İstanbul 254 bin 598 adet ile ilk sırada gelirken, Ankara 101 bin 840 adet ile ikinci, İzmir ise 76 bin 29 adet ile üçüncü sırada yer aldı. Daire sayısı ölçümünde ise en düşük iller Bayburt, Muş ve Kilis olarak belirlendi. 

Yapı kullanma izin belgesi alan yapılara ilişkin veriler

Diğer taraftan 2017 yılında belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgesi alan bina sayısı bir önceki yıla kıyasla yüzde 1.7 seviyesinde düşüş gösterdi. Buna karşın yüzölçümü bazında yüzde 6.6, değer bazında yüzde 28.2 ve daire sayısı bazında da yüzde 8.9'luk bir artış saptandı.