Müteahhitler emlakçılık yapabilir mi?

Emlakçılık faaliyetlerinin kayıt altına alınmasını sağlayacak yeni emlakçılık yasasının Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte sektördeki faaliyetlerin denetimi alanında da çalışmalar sürüyor. Taşınmaz ticareti yönetmeliği kapsamında müteahhitlerin kendi adlarına kayıtlı taşınmazlar dışındaki yerlerin satış ve kiralamalarına aracılık edemeyeceğini söyleyen Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı: "Düzenleme ayrıca site yönetimlerinin de emlakçılık faaliyetlerinde bulunmasının önüne geçecek" ifadelerini kullandı. 

Yetki belgesi için son tarih 5 Aralık 2019

Özelmacıklı yetki belgesi konusunda son tarihin de 5 Aralık olduğunu hatırlatarak: "Taşınmaz ticaretine konu hizmetleri iştigal eden işletmeler adına da yetki belgesi verilecek. Bu belge her işletme için ayrı ayrı düzenlenecek ve beş yıl geçerli olacak. Yetki belgesi olmayan işletmeler ruhsat da alamayacaklar. Bu konuda artık son tarih 5 Aralık. Bu tarihten sonra cezai yaptırımlar söz konusu olacağından, yetki belgesi olmayanlar taşınmaz ticareti faaliyetinde bulunamayacak" dedi

Emlakçılık yasası neler getirdi?

Yeni emlakçılık yasası ile emlakçılık mesleğinin tüm kuralları baştan yazıldı. Yeni yasa incelendiğinde aranan en önemli özelliğin eğitim olduğu ortaya çıkıyor. Yeni emlakçılık yasasının getireceği bir başka önemli katkı da kayıt dışı çalışmanın engellenmesi oldu. Sadece İstanbul’da kayıtlı çalışan emlakçıların sayısı 10-15 bin civarındayken, kayıt dışı çalışanların sayısı ise bundan çok daha fazla. Emlakçılık mesleğinin sistemini baştan sona değiştirecek ve emlakçılığı tam bir meslek statüsüne getirecek olan yasanın değiştireceği en önemli şey emlakçıları eğitim durumuna göre ikiye ayırması olacak. Bu koşulla emlakçılık mesleğini icra edenlerin eğitim seviyelerini yükseltmeleri de sağlanmış oldu. 

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın hazırladığı yasa ile birlikte gayrimenkul sektöründe pek çok alanda değişikliğe gidildi. Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe girdi. Yasaya göre, emlakçıların 18 ay içinde yeni yönetmelik hükümlerine, lise mezunu olma şartı hariç, uygun hale gelmeleri ve yetki belgesi almaları gerekecek. 

Her şeyin sil baştan yenileceği yasa komisyon oranları başta olmak üzere, yetki belgesi zorunluluğu, lise mezunu olma zorunluluğu gibi ayrıntıları da içerisiyor. Peki, 24 maddelik taslak emlakçıları nasıl etkileyecek? 

Belgesi olmayan emlakçı olamayacak

Gayrimenkul alım-satım işlerini yapacak olan kişilere yetki belgesi zorunluluğu getirilecek. Yetki belgesi olmayanlar ise gayrimenkul ticareti yapamayacak. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticaret İl Müdürlükleri tarafından verilecek belgenin yenilenmesi ve iptal edilmesini de Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Ticaret İl Müdürlükleri tarafından yapılacak. Belgelerin geçerlilik süresi ise 5 yıl olacak ve bu sürede başkasına devredilemeyecek. 

Yetki belgesi almak isteyenlere en az lise mezunu olma şartı

Yetki işletme belgesi almak isteyenlerin, bulundukları il ve ilçede odalara kayıtlı olmaları ve gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmaları gerekiyor. Belgeyi almak isteyenlerin en az lise mezunu olması, mesleki yeterlilik belgesine veya emlak yönetimine ilişkin ön lisans diplomasına sahip olması ile iflas etmemiş olması şartları aranacak. Yetki belgesi almak isteyenlerin ayrıca terör, anayasal düzen, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, kaçakçılık gibi suçlardan hüküm giymemiş olmaları gerekiyor. Cezası bitmiş aftan yararlanmış kişiler de bu belgeyi alamayacak. Bakanlık yetki belgesi alan işletmeleri ise internet sitesinde kamuoyuna ilan edecek. 

Diploma şartı 

Emlakçılarda pazarlama ve satış personeli olarak çalışabilmek için ise emlak ve emlak yönetimine ilişkin ön lisans veya lisans diploması istenecek. Diploması olmayan kişilerde ise mesleki yeterlilik belgesi aranacak. 

Emlak ofislerine 30 metrekare şartı 

Taslağa göre emlak ofisleri 30 metrekareden küçük olamayacak. Ofislerin içinde büro ve kabul yeri ile arşiv bölümü bulunacak. Ofislerde yeterli masa, koltuk, dolap, bilgisaray ve teknik donanım yer alacak. Kiralanacak ya da satılacak olan gayrimenkulün gösterilmesinde kullanılmak üzere yeterli sayıda araç olacak ve bu araçlar işletmeye ait veya işletme adına kiralanmış olacak. 

Komisyon yüzde 3'ü geçemeyecek

Alım satım işlemlerinde hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde bulunan satış bedelinin yüzde 3'ünden fazla olamayacak. Kiralamalarda ise hizmet bedeli, kiralamaya aracılık sözleşmesinde bulunan bir aylık kira bedelini aşamayacak. 

Gösterme parası tarih oluyor 

Emlakçıların satma ya da kiralama amacıyla gayrimenkulü gösterme hizmeti için ücret talep etmesi de yeni taslak ile tarih oluyor. Gösterilecek gayrimenkul emlakçının bulunduğu ilçe sınırları dışında ise gösterme hizmeti için sadece ulaşım masrafı talep edebilecek. 

Caymalar için ceza ödenecek 

Emlakçı üzerine düşen görevi yerine getirmesine rağmen taraflardan herhangi birinin, hukuken bir nedeni olmaksızın, alım satım veya kiralamadan cayması halinde cayan taraf, alım satım işlemlerinde hizmet bedelinin yüzde 10'unu, kiralama işlemlerinde ise hizmet bedelinin tamamını ödemek zorunda olacak. 

Emlakçı devre dışı bırakılamayacak 

Gayrimenkul gösterme belgesini düzenleyen işletme bertaraf edilerek doğrudan iş sahibinden satın alınması ya da kiralanması halinde bile emlakçı hizmet bedeline hak kazanacak. Tasarının 2018 yılında yürürlüğe girmesi planlanıyor. 

10 adımda yeni emlakçılık yasası

1- Emlakçılık mesleği, emlak komisyoncuları ve emlak müşavirleri olarak ikiye ayrılacak.

2- Hem emlak komisyoncularının hem de emlak müşavirlerinin belli bir süre staj yapmış olması gerekecek.

3- Emlak müşavirlerinin üniversite mezunu olması şartı olacak.

4- Emlak komisyonculuğu için en az lise mezunu olması gerekecek.

5- Emlak komisyoncusu olmak için bu döneme kadar eğitim seviyesi lise düzeyinin altında olan ama Milli Eğitim Bakanlığı’nın sertifikasına sahip olarak mesleği yapan kişilerin 6 yıl içinde eğitim seviyelerini minimum lise düzeyine çıkarmaları gerekecek.

6- Emlak komisyoncuları bütün pazarlama işlemlerini ve belge düzenleme işlemlerini yapabilecek fakat tapu dairesindeki işlemlerde bulunamayacak.

7- Emlak komisyoncuları gereken pazarlama işlemlerinin ardından, tüm belgeleri toplayıp tapu işlemlerinin devamı için emlak müşavirliği şirketlerine verecek.

8- Emlak müşavirleri, tüm belge ve pazarlama işlemlerini yapabilmenin yanı sıra tapu dairesindeki işlemleri de yapacaklar.

9- İstenen tüm kriterler sağlandıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı gözetmenlerinin bulunduğu, bütün mesleki hususları içeren bir sınav yapılacak ve sınavda başarılı olanlar artık emlakçılık yapabilecekler.

10- Kişilerin emlak müşaviri mi, emlak komisyoncusu mu olduklarını mutlaka tabelalarında göstermeleri gerekecek.